Layihə Azərbaycan Respublikasının Gənclər Fondunun maliyyə dəstəyi və “ASAN Könüllüləri” Təşkilatının təşkilatçılığı ilə həyata keçirilib.

1 ay müddətində davam edən layihənin əsas məqsədi gənclərdə auditoriya qarşısında çıxış etmə bacarığını inkişaf etdirmək, bu bacarıqlardan istifadə etmələri üçün imkan yaratmaq, müxtəlif aspektlərdən olan mövzulara yeni nəslin gözü ilə baxmaq və cəmiyyətdə aktual olan mövzulara yeni həllər tətbiq etdirməkdir.

Layihə "Səs və diksiya", "Natiqlik", "Auditoriya qarşısında çıxış" və "Jest və mimikalardan düzgün istifadə" kimi modulları əhatə edib.

Qeyd edək ki, layihədə 16-29 yaş aralığında qeydiyyatdan keçmiş və müsahibə əsasında uğurlu hesab edilən 40 gənc layihədə iştirak haqqı qazanıb.

-
https://www.az24saat.org/24 saat
https://www.az24saat.org/konullul%c9%99rin-natiqlik-forumu-basa-catib/

Elşad Abdullayev - Aleksand Lapşin ittifaqı barədə şok məlumatlar

Bu günlərdə "24 saat" saytına özəl mənbədən çox maraqlı və bir o qədər də utancverici bir məlumat daxil olub.

Məlumatda 2011-2012-ci illərdə icazəsiz olaraq o dövürdə mövcud olan Azərbaycanın "Dağlıq Qarabağ" vilayətinə səfər edən və bu səbəbdən də 2016-cı il dekabrın 15-də Minskdə həbs edilərək Azərbaycana ekstradisiya edilən Aleksandr Lapşinin erməni mediasına verdiyi açıqlamada yer tapmış bəzi fikirlərinı aydınlıq gətirilir.

Etibarlı mənbəmiz iddia edir ki, Lapşinin aşağıda səsləndirdiyi iddialarının məğzində hazırda Avropada məskunlaşan və ermənilər ilə sıx biznes əlaqələrinin və hətta qohumluq bağlarının olduğu deyilən Elşad Abdullayev dayanır. Mənbəmiz hələlik ictimaiyyətə açıqlamağımızı istəmədiyi faktlarla sübut edir ki, Elşad Abdullayev Aleksand Lapşinin Azərbaycanın haqlı mövqeyinə qarşı "silahlanması" üçün lazım olan maddi yardımın əsas hissəsini Elşad Abdulleydən ala bilib.

Lapşinin Erməni mediasına verdiyi açıqlamasının tərcüməsini təqdim edirik:

"Heç ağlıma da gəlməzdi ki, nə vaxtsa mənə azərbaycanlılar yardım edəcək.

Burda söhbət məni milliyyətimə görə özünə yaxın bilmək ehtimalı olan tat və yəhudilərindən getmir.

Hətta söhbət talış və ləzgilərdən də getmir . Söhbət konkret olaraq azərbaycanlılarından gedir.

Mən artıq onlardan bir neçə dəfə ianə almışam, yəni azərbaycanlılardan.

Adlarını çəkmək istəmirəm onlar Avropada yaşayan azərbaycanlılardır.

Onların ikisi Əliyev rejiminə qarşı ən yüksək səslə etiraz edənlərdəndirlər. Xüsusən də, Belçikada və ya ABŞ-da etirazlar edirlər.

Bu insanlar mənə kifayət qədər əhəmiyyətli məbləğdə pul göndəriblər.

Hətta deyərdim ki, topladığım bütün pulların təxminən üçdə birini azərbaycanlılar göndərib.

Paradoksal vəziyyət yaranıb."

 

https://www.az24saat.org/wp-content/uploads/2023/05/Elsad-Abdullayev.mp4

 

Xatırlatma:

ABU (Azərbaycan Biznes universitetinin) sabiq rektoru, hüquq-elmləri doktoru, professor Elşad Abdullayev 25 sentyabr 2012-ci il tarixdən etibarən MTN -də işləyən qaynı polkovnik Mustafa Əhmədovun tapşırıgıyla Azərbaycan Respublikasının müxtəlif vəzifəli şəxslərlə görüşlərində gizli yolla çəkilmiş videoları internetdə yayımlamağa başlayıb.

Həmin videoların bəziləri üzrə cinayət işləri açılmış, müxtəlif şəxslər həbs edilmiş və ya tutduğu vəzifədən azad edilmişdir.

28 sentyabr 2012-ci ildə videoçəkilişlərdə əks olunan məlumatlar Bakı şəhər prokurorluğunda araşdırılmışdır. Qeyd edilən audio və videoyazılarda dələduzluğun, yəni etibardan sui-istifadə etmə yolu ilə özgə əmlakını ələ keçirmənin əlamətləri olduğundan həmin məlumatların hərtərəfli, tam və obyektiv araşdırılmasını təmin etmək məqsədilə çoxsaylı təxirəsalınmaz istintaq və istintaq-əməliyyat tədbirlərinin keçirilməsinin zəruriliyini nəzərə alaraq toplanmış material üzrə Cinayət Məcəlləsinin 178.3.2-ci (etibardan sui-istifadə etməklə özgənin külli miqdarda əmlakını ələ keçirmə) maddəsi ilə cinayət işi başlanmışdır.

Elşad Abdullayev hazırda Azərbaycan Respublikası tərəfindən Beynəlxalq axtarışa verilib. Avropa ölkələrindən birində gizləndiyi iddia olunur.

"24 saat" (mövzuya qayıdacağıq)

 
https://www.az24saat.org/24 saat
https://www.az24saat.org/lapsinin-az%c9%99rbaycanli-sponsorunun-elsad-abdullayev-oldugu-uz%c9%99-cixdi/

Moskvada yaşayan, əslən Azərbaycanlı olan tanınmış biznesmen və xeytiyyəçi, "Ağdam" batalyonun tam təminatçısı olmuş Fuad Rzayev "24 saat" vasitəsiylə birinci vitse-prezident Mehriban əliyevaya müraciət ünvanlayıb.

Müraciətin tam mətnini təqdim edirik:

Azərbaycan Respublikasının 1- çi Vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevaya.

Hörmətli Mehriban xanım!

Mən, Rzayev Fuad Bakıda doğulub boya-başa çatmışam. İş adamı olmuşam. Birinci Qarabağ savaşında Ağdam batalyonunun bir il tam təchizatını öz şəxsi vəsaitim hesabına həyata keçirmişəm.

Azərbaycan kinosunun həmin illərdə tənəzzülə uğradığını görduyum üçün "Bəxt üzüyü" filminin tək və tam sponsoru olmuşam, həm də yaradıcılıq fəaliyyətində də iştirak etmişəm.

Hal-hazırda Qarabağda böyük quruculuq işləri aparılır. Bu gün yaşlandigim üçün aktiv bizneslə məşğul ola bilməsəm də, Moskvanın ən gözəl yerlərindən birində tikilmiş Azərbaycan Beynəlxalq Universitetinin böyük binasının və ərazisinin satılaraq əldə olunan vəsaitin "Yaşat" və ya digər ictimai fondlara köçürülməsinə qərar vermişəm. Lakin, bütün sənədlər hazırda Azərbaycan CM- nin213.2.2 ( Vergi ödəməkdən yayınma, külli miqdarda törədildikdə), 308.2 (Vəzifə səlahiyyətlərindən istifadə etmə ağır nəticələrə səbəb olduqda), 311.3.1 (Rüşvət alma,qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs və ya mütəşəkkil dəstə),  311.3.2 (təkrar törədildikdə), 311.3.3 (külli miqdarda törədildikdə), 312.2 (Vəzifəli şəxs tərəfindən bilə- bilə qanunsuz hərəkətlər etməyə görə ona rüşvət vermə və ya təkrar rüşvət vermə),  29 (Cinayət etməyə cəhd) maddələri ilə təqsirləndirilən və axtarışda olan sabiq rektor, hal- hazırda elmi  və siyasi rəhbəri  olmuş ermənilər vasitəsilə Fransada siyasi mühacir adı altında gizlənən, pullarını erməni fondlarına yönəltmiş satqın Elşad Abdullayevin adındadır.

Mən, ABU-nun Moskva filialının açılmasında böyük əməyi və zəhməti olmuş bir təqaüdçü (pensioner) olaraq bu binanı və torpaq ərazisini Vətənimə halal edirəm və xahiş edirəm ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev cənabları və Birinci Vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyeva bu işi öz nəzarətinə götürərək, bazar qiyməti 100 milyon olan bu əmlakı dövlətimizin ehtiyaclarına, Qarabağ savaşında şəhid olmuş namuslu kişilərin ailələrinə, sağlığını itirmiş qazilərimizə sərf etsinlər.

Bu 100 milyonluq əmlak Elşad Abdullayevin adına olduğu üçün qanunla müsadirə edilib, dövlətin vergi borcu ödənilməlidir. Çünki, əminəm ki, tezliklə bu tikili və onun ərazisi Elşad Abdullayevin erməni şərikləri tərəfindən onların adına keçiriləcəkdir. Azərbaycan bürokratik maşınının çox ləng işləməsi səbəbindən sözügedən 100 milyon vəsait öz sahibinə - Azərbaycana deyil, Ermənistan büdcəsinə qismət olacaqdır. Mən bunun əleyhinəyəm. Çünki, bu pullar ABU-nun tələbə qəbulundan yığılan pullardir. 5000 diplom almamış ailənin pullarıdır.

Bu işi Prezidentdən gizlədən, hələ bu gün də Elşad Abdullayevin maraqlarını güdən şəxslər bilsin ki, hər biri haqqında müfəssəl məlumat vardır.

Xahiş edirəm, bu əmlakın Azərbaycan insanının halalı olduğunu bilərək, bu vəsaiti Vətənimizə qaytarmağa kömək edəsiniz!

"24 saat"

https://www.az24saat.org/wp-content/uploads/2023/05/Fuad-Rzayev.mp4

https://www.az24saat.org/wp-content/uploads/2023/05/WhatsApp-Video-2023-05-18-at-18.04.04.mp4
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/3IppqmS

Moskvada yaşayan, əslən Azərbaycanlı olan tanınmış biznesmen və xeytiyyəçi, "Ağdam" batalyonun tam təminatçısı olmuş Fuad Rzayev "24 saat" vasitəsiylə birinci vitse-prezident Mehriban əliyevaya müraciət ünvanlayıb.

Müraciətin tam mətnini təqdim edirik:

Azərbaycan Respublikasının 1- çi Vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevaya.

Hörmətli Mehriban xanım!

Mən, Rzayev Fuad Bakıda doğulub boya-başa çatmışam. İş adamı olmuşam. Birinci Qarabağ savaşında Ağdam batalyonunun bir il tam təchizatını öz şəxsi vəsaitim hesabına həyata keçirmişəm.

Azərbaycan kinosunun həmin illərdə tənəzzülə uğradığını görduyum üçün "Bəxt üzüyü" filminin tək və tam sponsoru olmuşam, həm də yaradıcılıq fəaliyyətində də iştirak etmişəm.

Hal-hazırda Qarabağda böyük quruculuq işləri aparılır. Bu gün yaşlandigim üçün aktiv bizneslə məşğul ola bilməsəm də, Moskvanın ən gözəl yerlərindən birində tikilmiş Azərbaycan Beynəlxalq Universitetinin böyük binasının və ərazisinin satılaraq əldə olunan vəsaitin "Yaşat" və ya digər ictimai fondlara köçürülməsinə qərar vermişəm. Lakin, bütün sənədlər hazırda Azərbaycan CM- nin213.2.2 ( Vergi ödəməkdən yayınma, külli miqdarda törədildikdə), 308.2 (Vəzifə səlahiyyətlərindən istifadə etmə ağır nəticələrə səbəb olduqda), 311.3.1 (Rüşvət alma,qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs və ya mütəşəkkil dəstə),  311.3.2 (təkrar törədildikdə), 311.3.3 (külli miqdarda törədildikdə), 312.2 (Vəzifəli şəxs tərəfindən bilə- bilə qanunsuz hərəkətlər etməyə görə ona rüşvət vermə və ya təkrar rüşvət vermə),  29 (Cinayət etməyə cəhd) maddələri ilə təqsirləndirilən və axtarışda olan sabiq rektor, hal- hazırda elmi  və siyasi rəhbəri  olmuş ermənilər vasitəsilə Fransada siyasi mühacir adı altında gizlənən, pullarını erməni fondlarına yönəltmiş satqın Elşad Abdullayevin adındadır.

Mən, ABU-nun Moskva filialının açılmasında böyük əməyi və zəhməti olmuş bir təqaüdçü (pensioner) olaraq bu binanı və torpaq ərazisini Vətənimə halal edirəm və xahiş edirəm ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev cənabları və Birinci Vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyeva bu işi öz nəzarətinə götürərək, bazar qiyməti 100 milyon olan bu əmlakı dövlətimizin ehtiyaclarına, Qarabağ savaşında şəhid olmuş namuslu kişilərin ailələrinə, sağlığını itirmiş qazilərimizə sərf etsinlər.

Bu 100 milyonluq əmlak Elşad Abdullayevin adına olduğu üçün qanunla müsadirə edilib, dövlətin vergi borcu ödənilməlidir. Çünki, əminəm ki, tezliklə bu tikili və onun ərazisi Elşad Abdullayevin erməni şərikləri tərəfindən onların adına keçiriləcəkdir. Azərbaycan bürokratik maşınının çox ləng işləməsi səbəbindən sözügedən 100 milyon vəsait öz sahibinə - Azərbaycana deyil, Ermənistan büdcəsinə qismət olacaqdır. Mən bunun əleyhinəyəm. Çünki, bu pullar ABU-nun tələbə qəbulundan yığılan pullardir. 5000 diplom almamış ailənin pullarıdır.

Bu işi Prezidentdən gizlədən, hələ bu gün də Elşad Abdullayevin maraqlarını güdən şəxslər bilsin ki, hər biri haqqında müfəssəl məlumat vardır.

Xahiş edirəm, bu əmlakın Azərbaycan insanının halalı olduğunu bilərək, bu vəsaiti Vətənimizə qaytarmağa kömək edəsiniz!

"24 saat"
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/3IppqmS

Azərbaycanın yeni media qanununa baxış.

Azərbaycan hökumətinin qəbul etdiyi yeni Media Qanunu ölkədə media azadlığının birbaşa pozulmasıdır. Qanun Medianın İnkişafı Agentliyi (MİA) tərəfindən hazırlanıb və hökuməti tənqid edən və ya ona etiraz edən xəbər saytlarının qeydiyyatı, fəaliyyət göstərməsi və hətta yayımına ciddi məhdudiyyətlər qoyur.

Avropa Şurasının Jurnalistikanın Müdafiəsi Platforması da Media Qanununu pisləyib və onu “media azadlığı üçün böyük zərbə” adlandırıb. Platforma qeyd edib ki, qanun MİA-nə “Azərbaycanda KİV-lər üzərində nəzarətsiz səlahiyyət” verir və ona hansı xəbər saytlarının hökumətdə rəsmi qeydiyyatdan keçməsinə nəzarət etməyə imkan verir. Bu o deməkdir ki, yalnız hökumətin istəklərinə uyğun gələnlər fəaliyyət göstərə biləcəklər.

Qanun Azərbaycan ərazisində təsis olunmuş media subyektlərinə, redaksiyalara, onların məhsullarına, həmçinin ölkə hüdudlarından kənarda olan və fəaliyyəti Azərbaycan ərazisinə və əhalisinə istiqamətlənmiş bütün media subyektlərinə, kənarda yaradılan media məhsullarının yalnız Azərbaycan ərazisində yayılan hissəsinə, habelə jurnalistlərə şamil edilir.

İfadə və media azadlığı ilə bağlı beynəlxalq öhdəliklərin pozulması

Bunun Azərbaycanda jurnalistlər, fəallar və sadə vətəndaşlar üçün ciddi fəsadları var. Qanun söz və mətbuat azadlığına ciddi məhdudiyyətlər qoyur ki, bu da ölkədə diktatura yaratmaq təhlükəsi yaradır. O, həmçinin veb-saytların hökumət və ya digər siyasi məsələlərlə bağlı tənqidi məqalələr dərc etməsinə mane olmaqla, fərqli fikirləri susdurur. Üstəlik, bu, insanların vacib məsələlərdə ictimai rəyi formalaşdırmağa kömək edə biləcək vacib onlayn müzakirələrdə iştirakına da mane olur.

Nəhayət, bu qanun digər ölkələrin də buna əməl etməsi və regionda onlayn azadlıqları daha da məhdudlaşdırması üçün təhlükəli presedent yaradır. Beynəlxalq ictimaiyyət bu mürtəce media qanununa qarşı mövqe nümayiş etdirməli və məsuliyyət daşıyanların əməllərinə görə cavab verməsini təmin etməlidir.

Yeni qanunda media, jurnalistlərlə bağlı beynəlxalq hüquq standartlarına zidd olan bir çox tələb və qadağalar mövcuddur. Bu məqalənin məqsədi belə tətləb və qadağaların beynəlxalq insan hüquqları standartları kontekstində mümkün hüquqi nəticələrini və onların Azərbaycanın beynəlxalq öhdəliklərinə hüquqi təsirlərini analiz etməkdir.

Müstəqil jurnalistika və media orqanlarına məhdudiyyətlər

"Bizim KİV haqqında köhnə qanun yalnız çap mediası üçün nəzərdə tutulmuşdu, Teleradio Yayımı haqqında qanun tamam ayrı idi. Yeni media qanunu isə ümumilikdə Azərbaycanın sərhədləri daxilində fəaliyyət göstərəcək, bütün media subyektləri bu qanunla işləyəcək və bu qanun onları tənzimləyəcək," - Vüsalə Mahirqızı deyib.

"Domenlər Rəqəmsal Texnologiyalar və Nəqliyyat Nazirliyində, saytlar MMC kim yarandığına görə Vergilər Nazirliyində, qəzetlər, jurnallar isə Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyatdan keçirlər. Hər hansı media subyektinin fəaliyyət göstərməsi üçün onsuz da heç bir icazə tələb olunmur. Bu qeydiyyat media reystrində ümumiləşdirmə deməkdir. Bu ölkədə mövcud olan media subiyektlərinin statistik dataları bir mərkəzdə toplanacaq - Medianın İnkişaf Agentliyində".

“Azərbaycanın yeni media qanunu qeyri-müəyyənliklər və ağır tələblərlə doludur və görünür, qəsdən ölkəni işıqlandıran azad medianın qalan son dayaqlarını hədəfə almağa hesablanıb. Prezident İlham Əliyev heç vaxt bu qanunu təsdiq etməməli idi. İndi hakimiyyət onu ləğv etməli və heç vaxt mətbuat nümayəndələrinə qarşı istifadə edilməməsinə çalışmalıdır,” Jurnalistləri Müdafiə Komitəsinin Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə koordinatoru Gülnoza Said deyib.

Azərbaycanda insan haqları və demokratiyaya təsiri

Azərbaycanda kütləvi informasiya vasitələrini tənzimləyən qanunvericilik genişdir. KİV-in fəaliyyətini tənzimləyən Qanunların başında “Media haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunu gəlir. Lakin KİV-in önəmli bir hissəsi olan televiziya və radioların fəaliyyətinin tənzimlənməsi 2001-ci ildə bu Qanundan ayrılaraq, 2002-ci ildə “Televiziya və radio yayımı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunu da qəbul edilib.

2004-cü ildə İctimai teleradionun yaradılması ideyası həyata keçirilərək “İctimai televiziya və radio yayımı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunu qəbul edilərək bu istiqamətə ayrıca özünəməxsus tənzimləmə gətirilmişdir. Medianın fəaliyyətinin başlıca istiqaməti informasiyaları toplamaq, hazırlamaq və yaymaq olduğundan və informasiyaların axtarılması, toplanması, əldə edilməsi başlı-başına bir tənzimləmə tələb etdiyindən, 1998-ci ildə “Məlumat azadlığı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunu qəbul edilmiş və Konstitusiyanın 50-ci maddəsinin tələbi reallaşdırılmaq istənmişdir. Lakin bu qanun funksional olmadığından informasiyanın əldə edilməsi istiqamətində yeni qanunun qəbulu ehtiyacı yaranmış və 2005-ci ildə bu boşluq doldurulmuş, “İnformasiya əldə edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunu qəbul edilmişdir.

İnformasiya sahəsində başqa bir tənzimlənmə “İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunudur. Bu Qanun daha çox informasiya ehtiyatlarının formalaşması, informasiya sistemləri, texnologiyaları, onların təminat vasitələrinin yaradılması və onlardan istifadə olunması, informasiyanın mühafizəsi və digər bu kimi məsələləri tənzimləyir.

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 32-ci maddəsində əhatə edilən Şəxsi toxunulmazlıq hüququ ilə media azadlığı və ifadə azadlığı müəyyən məqamlarda toqquşur və şəxsi toxunulmazlıq hüququ mətbuat azadlığının məhdudlaşdırılması faktoru kimi çıxış edir. Odur ki, kütləvi informasiya vasitələrindən və onun mənbələrindən bəhs edərkən şəxsi toxunulmazlıq hüququnu qeyd etmək zəruridir.

Azərbaycan Respublikasında insan hüquq və azadlıqlarının həyata keçirilməsinin tənzimlənməsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Qanununun mahiyyətinə gəldikdə, Bu Konstitusiya Qanunu Azərbaycan Respublikasında İnsan hüquq və azadlıqlarının həyata keçirilməsini «İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında» Konvensiyaya uyğunlaşdırmaq məqsədilə qəbul edildiyi bildirilib.

Beynəlxalq reaksiya və potensial həllər

Dövlətlə paralel olaraq, cəmiyyətdə elə qurumlar var ki, onların funksiyaları cəmiyyətin həyatında önəmli yer tutur. Xüsusilə, qloballaşmanın gətirdiyi yeni münasibətlərdə elə kooperasiyalar var ki, onların həm fəaliyyəti həm də xidmət sahəsi toplumla yaxından bağlıdır Bu nəzərə alındığında informasiyaların sadəcə dövlət qurumlarında və dövlət məmurlarında yox, hər bir ictimai fəaliyyətlə məşğul olan qurumda olacağı şübhəsizdir. Bu kimi qurumların əlində olan informasiyalar toplumun diqqət mərkəzində olan və ictimai yükü olan informasiyalardır.

Bu baxımdan bu qanun həm də ictimai informasiyalar kimin əlində olmasından asılı olaraq, onlar üçün informasiyaları hazırlama və vermə vəzifəsi müəyyən edir. İnformasiya əldə etmək haqqında Qanun bu baxımdan yeni münasibətlər gətirir. İlk dəfə informasiya sahibi konkret müəyyən edilib, onların vəzifələri göstərilib.

İctimai informasiyaların nə olduğu müəyyən edilib. Sorğularla necə davranılmalı olduğu, hansı müddətdə və necə sorğuların cavablandırılması zəruriliyi bildirilib. İnformasiya sahiblərinin hansı informasiyaları, hansı metodlarla yayması gərəkliliyi vəzifə olaraq üzərilərinə qoyulub. İnternet resurslarının yaradılması zəruriliyi və hansı müddət ərzində yaradılmalı olduğu dəqiq təqvimlə müəyyən edilib. İnformasiya əldə etmək hüququnu məhdudlaşdıran digər normaların qəbul edilə bilməyəcəyi təminat altına alınıb.

Bunu büdcə müzakirəsindən sonra ən çox rezonans doğuran və müzakirə olunan ikinci qanun layihəsi kimi xarakterizə edən Medianın İnkişafı Agentliyinin şöbə müdiri Natiq Məmmədli qanun layihəsinin beynəlxalq hüquqa zidd olması, ifadə azadlığına təhlükə yaratması ilə bağlı iddiaları əsassız sayıb.

"MEDİA agentliyi gəlib APA Media Qrupda qanun layihəsinin təqdimatını da keçirib, biz müzakirə etmişik. Bəzi təkliflərimizin nəzərə alındığını da gördüm. Mənimlə bir neçə dəfə müzakirə də aparılıb və bir neçə media ekspertləri ilə də görüşülüb, müzakirə aparılıb," - hakimiyyətə yaxınlığı ilə tanınan APA-nın rəhbəri qanuna qarşı edilən etirazların əsassız hesab olunması üçün deyib.

Qurdqanlı, "24 saat"

İstinadlar

"24 saat"https://www.az24saat.org/azrbaycanda-yeni-media-haqqinda-qanun-azadliga-thlukdirmi/ Dərc edilib: 2023-04-17

CPJ: Azərbaycanda yeni media qanunu mətbuata məhdudiyyətləri artırır.https://www.amerikaninsesi.org/a/cpj-statement/6436957.html Dərc edilib: 2023-04-17

“MEDİA HAQQINDA” YENİ QANUN: İFADƏ VƏ MEDİA AZADLIĞINA GENİŞ MƏHDUDİYYƏTLƏR – Nicat Məmmədbəyli.https://aihmaz.org/media-haqqinda-yeni-qanun-ifad-v-media-azadligina-genis-mhdudiyytlr/ Dərc edilib: 2023-04-17

Media haqqında yeni qanun: tənqidlər nəzərə alındımı?.https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-59522116 Dərc edilib: 2023-04-17

KİV: qanunların mənbəyi və daxili qanunvericilik – Novator.az.https://novator.az/2017/07/14/kutl-vi-informasiya-vasit-l-rinin-f-aliyy-tini-t-nziml-y-n-qanunvericilik-aktlarinin-huquqi-m-nb-yi-v-daxili-qanunvericilik/ Dərc edilib: 2023-04-17
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/40dCFgk

Azərbaycanda Media haqqında qanun müstəqil medianı məhv edir və təhlükəli senzura mühiti yaradır.

Yəqin ki, Azərbaycan hökumətinin 2022-ci ildə qəbul etdiyi və ölkədə söz və media azadlığını kəskin şəkildə məhdudlaşdıran qanun haqqında eşitmisiniz. Qanun müstəqil media qurumlarını bağlamaq və jurnalistlər və vətəndaşlar arasında qorxu mühiti yaratmaq üçün istifadə olunub. Bu, ifadə azadlığına, eləcə də məlumat əldə etməyə dağıdıcı təsir göstərdi və hakimiyyət orqanlarına insanların gördükləri, eşitdikləri və danışa bildikləri şeylərə getdikcə daha çox nəzarət etməyə imkan verir.

Bu qanunun yaratdığı təhlükələr zaman keçdikcə artır. Bu məqalə vəziyyəti daha yaxşı başa düşməyiniz üçün qanunun Azərbaycanda müstəqil media orqanlarına necə təsir etdiyi barədə ümumi məlumat vermək məqsədi daşıyır.

Azərbaycanın Media Mühiti haqqında məlumat

Keçmiş Sovet Respublikası olan Azərbaycanın media mühiti hökumət tərəfindən yüksək səviyyədə idarə olunur. 2022-ci ildə qəbul edilmiş “Media haqqında” qanun ölkənin müstəqil mətbuatını mahiyyətcə məhv etdi və iqtidarda olan despotik hakimiyyət tərəfindən ona qarşı daha böyük təzyiqlərə şərait yaratdı. Qanun jurnalistlərin monitorinqinin və nəzarətinin artırılmasına icazə verir və “qeyri-dəqiq” məlumatların verilməsinə görə sərt cərimələr tətbiq edir.

Üstəlik, məhkəmə müstəqilliyinin və azad mətbuatın olmaması müstəqil media orqanlarının səlahiyyətlərini daha da azaldır. Bütün mətbuat sərt hökumət nəzarətinə məruz qalır - idarəetmə orqanları lisenziyalaşdırma, jurnalistlərin akkreditasiyası, məzmun senzurası və təqiblər üzərində son səlahiyyətə malikdir. Üstəlik, hüquq sistemi hökumət senzurasından keçməyi bacaran jurnalistlərə qarşı cinayət ittihamı irəli sürməyə imkan verir. Nəticə etibarı ilə, müstəqil media mənsubları arasında şəxsi təhlükəsizlik və hüquqi təsirlərdən qorxduğu üçün özünüsenzura geniş vüsət alır.

Yeni Media Qanununun izahı

Azərbaycanda Media haqqında qanun 2022-ci ildə qəbul edilib və bu ölkənin müstəqil mediasına böyük zərbə vurub. Qanun KİV və jurnalistlər üçün bir sıra struktur və hüquqi maneələr yaradır, mətbuat azadlığını ciddi şəkildə məhdudlaşdırır və hökumətin növbəti təzyiqləri üçün əlverişli şərait yaradır.

Başlamaq üçün hökumətin qanunlara uyğun gəlmədiyi və ya “Azərbaycandakı real vəziyyəti tam əks etdirmədiyi” aşkar edildikdə, media orqanlarının lisenziyalarını məhdudlaşdırmaq və ya ləğv etmək üçün geniş səlahiyyətlərə malikdir. Qanun həmçinin KİV-ləri məxfi mənbələri açıqlamağa məcbur edir, hakimiyyəti tənqid etmək istəyən media qurumlarına məhdudiyyətlər qoyur və jurnalistlərin Media reyestrindən qeydiyyatdan keçməsini tələb edir.

Bundan əlavə, hökumət Azərbaycanın əksər yayım mediasına, o cümlədən televiziya və radioya nəzarət edir və dövlət kanalları ilə potensial olaraq rəqabət apara bilən xarici yayımçılara qadağaları ciddi şəkildə tətbiq edir. Bu yayımçılara yalnız həm Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyindən, həm də yerli kabel televiziyası şirkətlərindən açıq razılıq olduqda icazə verilir. Nəticədə Azərbaycanda müstəqil media faktiki olaraq hakimiyyətin mühasirəsindədir.

Qanunun Mətbuat Azadlığına Təsiri

Azərbaycanda 2022-ci ildə qəbul edilmiş "Media haqqında qanun" mətbuat azadlığına sarsıdıcı təsir göstərib, müstəqil media dövlətin artan təzyiqinin hədəfinə çevrilib. Qanun jurnalistlərin informasiyaya çıxışını əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırır və tənqidi və ya “balanssız” məqalələr dərc edən media orqanlarına böyük cərimələr tətbiq edir. O, həmçinin Azərbaycanda fəaliyyət göstərən xarici mediaya məhdudiyyətlər qoyur, onlardan hökumətdə qeydiyyatdan keçməyi tələb edir və beləliklə, hakimiyyət orqanlarına onların məzmununa nəzarət etməyə imkan verir.

Prezident İlham Əliyevin tabeçiliyində olan hökumət söz azadlığını daha da məhdudlaşdıran və müstəqil nəşrlərin senzurasına səbəb olan bir sıra təzyiq tədbirləri həyata keçirməklə qanundan öz xeyrinə istifadə edib. Bura daxildir:

- Müstəqil mətbuat orqanlarının bağlanması və əməkdaşlarının təqib edilməsi;

- Redaktorları “balanssız” hesab edilən materialı dərc etməyə görə təqiblə hədələmək;

- Jurnalistlərin təqibi, özbaşına saxlanması və həbs edilməsi;

- Dövlət məmurlarının media vəzifələrində yerləşdirilməsi;

- Xarici müxbirlərə qadağalar və beynəlxalq müşahidəçilərə viza verilməsindən imtina;

- Ölkədə fəaliyyət göstərmək istəyən xarici yayımçılar üçün lisenziyaların təsdiqindən imtina;

- Rejimi tənqid edən saytların bloklanması.

Bu geniş tədbirlər qanunun qəbulundan sonra mətbuat azadlığının kəskin şəkildə aşağı düşməsi ilə nəticələnib və jurnalistlər tənqidi və ya siyasi cəhətdən həssas kimi qəbul edilə bilən mövzularda sərbəst məlumat verə bilmirlər.

Qanunun Tətbiqinin Nəticələri

Qanun Azərbaycan mediası, xüsusən də müstəqil media üçün ağır nəticələrə səbəb olub. Məsələn, qanun icazə verilən fəaliyyət növlərini məhdudlaşdırıb, nəşriyyatdan və ya yayımdan əvvəl xüsusi icazə almağı tələb edir.

Bu, söz azadlığını ciddi şəkildə məhdudlaşdırıb, müstəqil mətbuat orqanları və jurnalistlər qaydalara əməl etmədikdə təqib və təqiblərlə üzləşəcəklərini qaçınılmaz edib.

Bundan əlavə, qanun senzuraya və media məzmunu üzərində hökumət nəzarətinin digər formalarına icazə verir. Bu, Azərbaycanda mətbuat azadlığına soyuq təsir göstərdi, çünki jurnalistlər hakimiyyətin təzyiqlərindən yayınmaq üçün özünü senzura etməlidirlər. Bu, hökumətə dost mənbələrin lehinə müstəqil səsləri effektiv şəkildə susdurur.

Qanun həm də KİV-lərə xarici sərmayə qoyuluşuna bir sıra məhdudiyyətlər qoyur ki, bu da kənar aktorların ölkə daxilində fəaliyyətini çətinləşdirir. Bütün bu məhdudiyyətlər elə bir mühit yaradıb ki, müstəqil media hökumətin dəstəklədiyi həmkarlarından daha az inkişaf edir.

Azərbaycanda Yeni Media Qanununa Müxalifət

Azərbaycanda yeni media qanunu bütün dünyada mətbuat azadlığı və vətəndaş azadlıqları təşkilatları tərəfindən geniş etirazla qarşılanıb. 2022-ci ildə qəbul edilən qanun ifadə azadlığını ciddi şəkildə məhdudlaşdırır, məlumat əldə etmək hüququnu məhdudlaşdırır və müstəqil media qurumlarının fəaliyyətini getdikcə çətinləşdirir.

Bu məhdudiyyətlər hökumətin jurnalistlər, redaktorlar, xəbər saytları və digər KİV-lər üzərində nəzarətini artırmaqla həyata keçirilib. Bundan əlavə, jurnalistlər senzuraya məruz qalır və hökumət əleyhinə çıxış etdikləri üçün cəzalandırıla bilərlər.

Həmçinin, qanun dövlət qurumlarının və ya dövlət məmurlarının hər hansı tənqidini dolayısı ilə qadağan edir və bu məhdudiyyətlərə əməl etməyən hər kəsə qarşı cinayət ittihamı irəli sürməyə imkan verir. Başqa sözlə, siyasi opponentlər bu qanunu pozmaqda təqsirli bilinərsə, tez-tez cərimələr və ya həbs cəzası kimi sərt tədbirlərə məruz qala bilərlər.

Nəhayət, müstəqil mətbuat iflasa səbəb ola biləcək ağır cərimələrə görə əhəmiyyətli maliyyə təzyiqi altındadır, eyni zamanda onları potensial olaraq ayaqda saxlaya biləcək maliyyə mənbələrinə çıxışı məhdudlaşdırır. Bu, hökumətin Azərbaycanın media məkanında müstəqil səsləri daha da zəiflətmək və çəkindirmək üçün istifadə etdiyi məqsədyönlü strategiyadır.

Azərbaycanda Mətbuat Azadlığı Uğrunda Necə Mübarizə Olmalıdır?

2022-ci ildə qəbul edilmiş media qanunu Azərbaycanda müstəqil medianı sıradan çıxarsa da, despotik hakimiyyətə qarşı mübarizə aparmaq və mətbuat azadlığını təmin etmək üçün hələ də yollar var. Burada bəzi seçimlər var:

Müstəqil mediaya dəstək

Mətbuat azadlığı uğrunda mübarizə aparmağın ən yaxşı yollarından biri hələ də müstəqilliyini qoruyan media orqanlarına dəstək verməkdir. Müstəqil media orqanlarına ianə vermək dəstəyinizi göstərmək, eləcə də onların məzmununu sosial şəbəkələrdə paylaşmaq və bu barədə məlumatlılığı artırmaq üçün əla vasitədir.

Məktublar yazın və ərizələri imzalayın

Siyasi nümayəndəliklərə məktublar yazmaq Azərbaycanda mətbuat azadlığının təmin olunmasına kömək etmək üçün başqa üsuldur. Siz öz fikrinizi bildirməklə, qanunda lazımi dəyişikliklərin edilməsi üçün hökumətə təzyiq yaratmağa kömək edə bilərsiniz. Media hüququ islahatı ilə bağlı petisiyalara qoşulmaq və ya imzalamaq da bu işdə iştirak etmək üçün çıxış yoldur.

Mövcud təşkilatlarla əlaqə

Sərhədsiz Reportyorlar, ARTICLE 19 və IFEX kimi mətbuat azadlığını müdafiə edən beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq Azərbaycanda mətbuat azadlığı uğrunda mübarizənin başqa bir yolu ola bilər. Bu təşkilatlarda tez-tez qoşula və ya dəstək ola biləcəyiniz kampaniyalar olur. Bu kampaniyalara qoşulmaqla aktiv şəkildə dəyişiklik yarada və Azərbaycanın media mənzərəsində fərq yarada bilərsiniz.

Nəticə

Yekun olaraq qeyd edək ki, Azərbaycan hökumətinin 2022-ci ildə qəbul etdiyi "Media haqqında qanun" ölkədə müstəqil medianı boğan əsas amil olub. Bu qanun azad sözə məhdudiyyətlərin qoyulması üçün geniş çərçivə yaradıb, hakim orqanlara tənqidi nəşrləri özbaşına repressiyaya məruz qoymağa və informasiya əldə etmək imkanını əngəlləməyə imkan verib. Bu zülmkar qanunvericilik tədbirinin nəticəsidir ki, Azərbaycan xalqı öz fikirlərini azad şəkildə ifadə etmək və iqtidarı tənqid etmək hüququndan məhrum edilib. Beynəlxalq ictimaiyyət bu qanunun ləğvini tələb etmək üçün qəti addımlar atmasa, Azərbaycanda azad mətbuat, söz azadlığı heç vaxt tam reallaşa bilməz.

Qurdqanlı, "24 saat"
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/406kKrM

Azərbaycanda bu ötən il tətbiq edilən Media haqqında qanun söz azadlığını məhdudlaşdırdığına görə kifayət qədər tənqidlə qarşılanıb. Bu yeni qanunvericilik jurnalistlər və media işçiləri üçün ciddi təsirlərə malikdir, onların işini çətinləşdirir və potensial olaraq onların təhlükəsizliyinə xələl gətirir.

Bu qanunun təsirləri çox genişdir və çoxları bunu hiss edə bilər. İstər jurnalist, istər media işçisi, istərsə də narazı vətəndaş olmağınızdan asılı olmayaraq, yeni qaydaların nəticələrini və onların işinizə necə təsir edə biləcəyini başa düşmək vacibdir.

Bu yazımıza biz Azərbaycanın məhdudlaşdırıcı media qanununun nöqsanlarını - jurnalistlərin müdafiə olmamasından ifadə azadlığının məhdudlaşdırılmasına qədər hər məsələni işıqlandıracağıq və bu məsələlərin jurnalistləri necə potensial risk altında qoya biləcəyini təhlil edəcəyik. Bundan əlavə Azərbaycanda mətbuat azadlığını qorumaq üçün nə edilə biləcəyini də araşdıracağıq.

Azərbaycanın Yeni Media Qanununa İcmal

Azərbaycanın yeni media qanunu jurnalistlərin və media işçilərinin söz və ifadə azadlığını məhdudlaşdırır. Bu qanun 2022-ci ildə hökumət tərəfindən qəbul edilib və o vaxtdan qüvvədədir. Bu qanuna əsasən, jurnalistlərin və media işçilərinin hökuməti və ya onun məmurlarını tənqid etməsinə icazə verilmir ki, bu da onların xəbərləri dəqiq çatdırmaq imkanlarını xeyli məhdudlaşdırır.

Bundan əlavə, bu qanun həm də jurnalistləri nə qədər kiçik olsa da, hər hansı məzmunu dərc etməzdən əvvəl hökumətdən dolayısıyla razılıq almağa məcbur edir. Bu razılaşdırma prosesi olduqca məhdudlaşdırıcıdır və çox vaxt qərarların gecikdirilməsi və ya tamamilə rədd edilməsi ilə nəticələnə bilər. Nəticədə, jurnalistlərin cəmiyyətə potensial olaraq böyük təsir göstərə biləcək və ya əsaslı dəyişikliklərə səbəb ola biləcək mühüm xəbərləri dərc etmələrinin qarşısı alına bilər.

Nəhayət, bu qanunda hökumətin ona qarşı çıxanların cərimələnməsini və cəzalandırılmasını asanlaşdıran müddəalar da var. Cərimələr əməlin ağırlığından asılı olaraq cüzi məbləğdən böyük məbləğlərə qədər dəyişə bilər və həbs müddətini, habelə əmlakın və ya avadanlıqların müsadirəsi kimi digər cəza növlərini əhatə edə bilər. Bütün bu tədbirlər Azərbaycanın media sektorunda söz və ifadə azadlığının məhdudlaşdırılmasına yönəlib.

Azərbaycanda söz azadlığının azalması

Azərbaycanda yeni media qanunu jurnalistlərin və media işçilərinin məsələlərlə bağlı sərbəst məlumat vermək imkanlarını məhdudlaşdırır. Bu o deməkdir ki, jurnalistlər hökuməti və ya onun siyasətini tənqid edə biləcək xəbərləri işıqlandırmaq iqtidarında olmadığından xəbər verilən xəbərlər ciddi senzuraya məruz qalır. Bunun Azərbaycanda və ondan kənarda söz azadlığına ciddi təsirləri ola bilər.

Qanun həm də daha müstəqil informasiya mənbələrinə çıxışı məhdudlaşdırır, çünki məsələlərə fərqli perspektiv təqdim edə biləcək qeyri-Azərbaycan xəbər agentlikləri ölkədə fəaliyyət göstərə bilmir. Bundan əlavə, jurnalistlər və media işçiləri bu qanunla müəyyən edilmiş ciddi sərhədlərdən kənara çıxan xəbərləri yaydıqları təqdirdə hüquqi məsuliyyətə cəlb olunma riski ilə üzləşirlər.

Ümumiyyətlə, Azərbaycanda söz azadlığına qoyulan bu məhdudiyyətlər ölkədə olduğu kimi, beynəlxalq aləmdə də jurnalistikaya və ictimai diskursa mənfi təsir göstərə bilər. Ona görə də Azərbaycan media qanunu və onun ölkədə ifadə azadlığına necə təsir etdiyini müzakirə edərkən bu çatışmazlıqları nəzərə almaq vacibdir.

Media Qanunu jurnalistlərə və onların işinə necə mane olur

Azərbaycanda yeni media qanunu jurnalistlərin və media işçilərinin öz işlərinin öhdəsindən gəlmə üsullarına böyük təsir göstərib. Bu qanun onların fikirlərini sərbəst ifadə etmələrini və ya qərəzsiz, hərtərəfli hesabat üçün zəruri olan məlumatlara çıxışını məhdudlaşdırır.

Müsahibələr üzrə məhdudiyyətlər

Qanun jurnalistlərin müsahibə almasını çətinləşdirir, çünki hər hansı rəsmi dövlət işçisi ilə müsahibə verməzdən əvvəl hökumətdən əvvəlcədən icazə almalıdırlar. Bu, həmçinin jurnalistlərin anonim mənbələrlə və ya rəsmi kimliyi açıqlanmayan şəxslərlə əlaqə saxlamasını qeyri-qanuni edir.

 

Jurnalistlərə qarşı senzura tətbiq edilib

Azərbaycan hökuməti siyasi cəhətdən həssas sayılan hər hansı xəbər və ya informasiyanın media kanallarında yayılmasının qarşısını almaqla senzura tətbiq edə bilər. Nəticə etibarilə, Media haqqında qanunda nəzərdə tutulmuş senzura qaydalarına əməl etmədikdə media işçiləri cərimələnə və ya inzibati həbslə cəzalandırıla bilər.

Bu təzyiqlər jurnalistlərin vəzifələrini layiqincə və repressiya qorxusu olmadan yerinə yetirməsinə mane olur, nəticədə onlar arasında özünüsenzuranın artmasına səbəb olur. Bu ifadə azadlığının olmaması Azərbaycanda etik jurnalistikanın inkişafına mane olur və nəzarətsiz davam edərsə, regionda demokratiyanın aşınmasına səbəb ola bilər.

Azərbaycanda Media haqqında qanuna ETİRAZLAR

Azərbaycanda medianı məhdudlaşdıran qanun həm vətəndaşların, həm də beynəlxalq ictimaiyyətin kəskin etirazına səbəb olub. Müxtəlif qüsurlarına görə qanun Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, Human Rights Watch və Amnesty İnternational kimi təşkilatlar tərəfindən pislənilib.

Müəyyən edilməmiş terminologiya

Qanun “informasiya mənbələrinin mühafizəsi”, “böhtan xarakterli yazı” və “informasiya təhlükəsizliyi” kimi əsas terminləri müəyyən etmir və jurnalistləri işlərində nəyin məqbul olduğuna dair aydın təsəvvürdən məhrum edir. Bu aydınlığın olmaması bir çox media işçilərinin müəyyən edilməmiş qaydaları pozduqlarına görə həbs edilməsi və ya cərimələnməsi ilə nəticələnə bilər.

Ziddiyyətli Müddəalar

Qanunda həmçinin bir çox ziddiyyətli müddəalar var ki, onların başa düşülməsi və düzgün əməl olunması anlaşılan deyil. Məsələn, qanun bütün jurnalistlərin hökumət tərəfindən lisenziya almasını tələb edir, lakin o, həm də hökumətin media sahəsinə hər hansı müdaxiləsini qadağan edir.

Bunlar Azərbaycanın yeni media qanunu ilə bağlı bütün dünyada çoxlu müzakirələrə səbəb olan məsələlərdən yalnız bir neçəsidir. Azərbaycanın media sahəsində söz azadlığına hörmət etmək üçün bu məsələlərin həlli vacibdir.

Azərbaycanın məhdudlaşdırıcı media qanununa beynəlxalq reaksiya

Beynəlxalq ictimaiyyət Azərbaycanın medianı məhdudlaşdıran yeni qanununu əsaslı şəkildə tənqid edib.

Beynəlxalq qurumlar, mətbuat azadlığı təşkilatları və jurnalist hüquqlarını müdafiə edən qruplar qanunvericiliklə bağlı dərin narahatlıqlarını ifadə edərək, bunun ifadə azadlığının əsas prinsiplərini pozduğunu və son nəticədə ölkədə mətbuat azadlığını boğacağını qeyd ediblər.

Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) Media Azadlığı üzrə Nümayəndəsi Harlem Desir bəyan edib ki, “Azərbaycan medianı məhdudlaşdıran qanundan geri addım atmalıdır”, digər mətbuat azadlığı qrupları isə Qanunun 19-cu Maddəsindəki müddəaların jurnalistləri və müstəqil media qurumlarını daha da sıxışdıracağını açıqlayıblar.

“Human Rights Watch” və “Amnesty İnternational” kimi digər təşkilatlar Azərbaycanda jurnalistlərin müdafiə olunmadığını vurğulayaraq, onların hökumətə qarşı tənqidlərə görə həbs, təqib, hədə-qorxu və həbs təhlükəsi ilə üzləşdiklərini və üzləşə biləcəklərini qeyd ediblər.

Nəticə

Azərbaycanda medianı məhdudlaşdıran yeni qanun ictimai kəsimdə və media mənsubları arasında xeyli təşviş yaradıb. Azərbaycan hökumətinin müsbət rəyi söz azadlığına və mediaya çıxışa qarşı təzyiqlərin davam edəcəyini və Azərbaycanın media mənzərəsinin gələcəkdə də məhdudlaşdırılacağını göstərir.

 

Odur ki, media mütəxəssislərinin, jurnalistlərin və tədqiqatçıların Azərbaycanda media qanunvericiliyi ilə bağlı baş verənlərdən xəbərdar olmaları və mediada söz azadlığı uğrunda mübarizəyə dəstək vermələri vacibdir. Bundan əlavə, azad sözün sağlam, demokratik cəmiyyətin əsas əlamətlərindən biri olduğunu və onun hökumət tərəfindən məhdudlaşdırılmamalı olduğunu vurğulamaq vacibdir.

 

Qurdqanlı, 24 saat
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/41aqBxc

Azərbaycanda bu yaxınlarda dünyanın aparıcı hüquq müdafiə təşkilatlarının və ifadə azadlığı müdadiəşilərinin sərt tənqidi ilə qarşılanan “Media haqqında qanun” qəbul edilib.

Media qanunu ifadə azadlığını məhdudlaşdırır və jurnalistləri, bloqçuları və digər media işçilərini risk altında qoyur. Yeni qanun Amnesty İnternational və Human Rights Watch təşkilatları tərəfindən insan hüquqlarının pozulmasına görə "plug qanun" adlandırılıb. Məsələn, o, bir neçə mənbədən məlumatın toplanması və paylaşılmasını qadağan edir və jurnalistlərin özünü məhdudlaşdırmasına və ya işdən çıxarılmasına səbəb olan bəndləri ehtiva edir.

Bu qanunvericilik bazası ölkəni təhlükəli vəziyyətə salaraq insanların fikirlərini sərbəst ifadə etmələrini, ifadə azadlığı, o cümlədən etibarlı məlumat əldə etmələrini çətinləşdirir. Bu qanunvericiliyin nəticələri fərdi təhlükəsizlikdən kənara çıxır və Azərbaycanda fundamental hüquq olan ifadə azadlığına şamil edilir.

Bu yazıda bu yeni qanunun ölkədəki ifadə azadlığına necə təsir etdiyini, dünyanın aparıcı hüquq müdafiə təşkilatlarının bu barədə nə dediyini və insanların buna necə reaksiya verdiyini araşdıracağıq.

Azərbaycanın Yeni Media qanunu və ifadə azadlığı

Azərbaycanda bu yaxınlarda ictimaiyyətin məlumat və fikirlərə çıxışını məhdudlaşdıran müddəalarına görə aparıcı hüquq müdafiə təşkilatları tərəfindən geniş şəkildə tənqid edilən “Media haqqında qanun” qəbul edilib. Amnesty İnternational və Human Rights Watch təşkilatlarının fikrincə, qanun jurnalistləri özünə senzura, işdən çıxarılma və peşəkar təqibin digər formaları riski qarşısında qoyur.

Təklif olunan bu qanuna əsasən, jurnalistlərə birdən çox mənbədən məlumat toplamaq və dərc etmək qadağandır. Bu, dəqiq xəbərlərin yayılmasının qarşısını almaq deməkdir, çünki jurnalistlər yalnız birbaşa hökumətdən və ya səlahiyyətli mənbələrdən aldıqları məlumatları dərc edə biləcəklər. Bundan əlavə, bu məhdudiyyətlərə əməl etməyən jurnalistlər işdən çıxarıla və ya qanuni tədbirlərlə qarşılaşa bilərlər.

Bundan başqa, jurnalistlərdən Azərbaycanın təhlükəsizliyi və ya milli maraqları ilə bağlı hər hansı məsələ ilə bağlı müstəqil araşdırma aparmaq üçün hökumətdən xüsusi icazə tələb olunur – hansı xəbərin dərc olunmasına, hansı xəbərin məxfi qalmasına dövlət senzurasının aşkar tətbiqidir. Bu qanun Azərbaycanda ifadə azadlığına birbaşa təhlükədir və dərhal ləğv edilməlidir.

İnsan Hüquqları Təşkilatlarının Qanuna Verdikləri Rəylər

Dünyanın aparıcı insan haqları təşkilatları Azərbaycanda yeni “Media qanunu" qanunu sərt tənqid edərək, bu qanunun ifadə azadlığı üçün qlobal standartları pozduğunu bəyan ediblər.

Amnesty İnternational qanunu "media azadlığına zərbə" kimi qiymətləndirib, Human Rights Watch (HRW) isə qanunun "media azadlığı üçün ciddi risklər olduğunu" bildirib. Hər iki təşkilat qeyd edir ki, qanun bir neçə mənbədən məlumatın toplanması və paylaşılmasını effektiv şəkildə qadağan edən müddəaları ehtiva edir və bu, jurnalistlərin vətəndaşları məlumatlandırmaq üçün istifadə etdiyi mühüm alətdir.

2021-ci ildə qəbul edilən qanunda özünüsenzuraya səbəb ola biləcək və hökuməti tənqid edən jurnalistlərin və ya bloqçuların işdən çıxarılması və ya həbsi ilə nəticələnə bilən müddəalar da var. HRW həmçinin hökumətin məqsədlərinə uyğun olarsa, qanundakı qeyri-müəyyən üslubdan insanların dinc fəaliyyətinə görə təqib etmək üçün necə istifadə oluna biləcəyi ilə bağlı narahatlığını ifadə edib.

Jurnalistlərə təzyiq edən Media Qanunu  - müddəalar

Azərbaycanın “Media haqqında qanun” aparıcı hüquq müdafiə təşkilatları tərəfindən açıq-aşkar jurnalistlərə zərərli təsir göstərən müddəaların yer aldığı üçün tənqid edilib. Çoxsaylı mənbələrdən məlumatların toplanmasına və paylaşılmasına mane olan müddəaları ilə bu qanun jurnalistlərin özünüsenzurasına və işdən çıxarılmasına səbəb olacaq.

Qanun həmçinin dövlət orqanlarına məzmunu dərc edilməzdən əvvəl yaxından izləməyə icazə verir və siyasət və ya digər həssas mövzular haqqında yazıların dərc edilməzdən əvvəl dövlət rəsmiləri tərəfindən imzalanmasını tələb edir. Jurnalistlərdən şəxsiyyətlərini təsdiqləmək üçün müraciət edərkən öz ixtisaslarını sübut etmələri və xəbər təşkilatları və mənbələr haqqında ətraflı məlumat vermələri istınilməsə də, hökumətin təhqiredici və ya “milli təhlükəsizliyə təhdid” hesab etdiyi hər hansı məqalə dərc etsələr, onlar müdafiə olunmurlar.

Bu qanunun məzmun üzərində imkan verdiyi nəzarət səviyyəsi belə bir təəssürat yaradır ki, qanun ifadə azadlığını boğmaq və müstəqil mətbuatın qarşısını almaq üçün qəbul edilib. Jurnalistlərin müdafiəsinin olmaması o deməkdir ki, Azərbaycanda media mənsublarının hökumətin və ya digər güclü təşkilatların etirazlarından qorxmadan reportaj hazırlamağı çətin olacaq.

Özünə senzura və ixtisarın səbəbləri

Düşünə bilərsiniz ki, "Media qanunu" jurnalistləri qorumaq üçün hazırlanıb; amma bu belə deyil. Təəssüf ki, qanun bunun əvəzinə jurnalistləri çıxılmaz vəziyyətdə qoyub. Amnesty International və Human Rights Watch təşkilatlarına görə, bu qanunun jurnalistlərin özünüsenzurasına və işdən çıxarılmasına səbəb olmasının bir neçə səbəbi var:

Bir neçə mənbədən məlumatın toplanması və paylaşılmasının qadağan edilməsi - Qanun jurnalistlərə bir neçə mənbədən məlumat toplamaq və ya paylaşmağı qadağan edir.

İnsan Hüquqları Təşkilatlarının Təklif Etdiyi Fəaliyyətlər

Azərbaycanın yeni "Media haqqında qanun" dünyanın aparıcı hüquq müdafiə təşkilatlarından mənfi rəylər alıb. Nəticədə onlar nəzərə alınmalı olan bir sıra tövsiyələr veriblər:

Dövlət məmurlarının media qurumları üzərində birbaşa nəzarəti aradan qaldırılmalı və daha müstəqil tənzimləyici qurumla əvəz olunmalıdır.

Korrupsiya və digər ictimai maraq məsələləri barədə məlumat verən jurnalistlərin müdafiəsini gücləndirin.

Müstəqil media orqanlarının hökumətin yersiz müdaxiləsi olmadan xəbər verə bilməsini təmin edin.

Beynəlxalq standartlara uyğun olaraq vətəndaşların ifadə və məlumat azadlığını təşviq etmək və bu hüquqların həyata keçirilməsinə görə insanları qisasdan qorumaq.

Hökumətin siyasətini və ya praktikasını tənqid edən və ya hökumət rəsmiləri tərəfindən həssas hesab edilən məlumatları paylaşan media orqanlarına, jurnalistlərə və digər vətəndaş cəmiyyəti subyektlərinə nəzarət etmək üçün maliyyə və digər təzyiq formalarından istifadə etməkdən çəkinin.

Bu tövsiyələr Azərbaycanda ifadə azadlığının daha da qorunması və jurnalistlərin senzura və ya repressiya qorxusu olmadan öz işlərini görməsini təmin etmək üçün çərçivə yaradır.

Az24saat.org müxtəlif səbəblərdən media reyestrində qeydiyyatdan keçmir.

az24saat.org müxtəlif səbəblərdən media reyestrində qeydiyyatdan keçmir. Bu səbəblərdən bəziləri bunlardır: Azərbaycan hökuməti və hüquq müdafiəçiləri haqqında tənqidi məqalələr dərc edib, məzmunu faktiki deyil, redaksiya baxışları Azərbaycan hökumətinin siyasəti ilə ziddiyyət təşkil edir, anonim töhfələri qəbul edir və etibarlı əlaqə məlumatlarını təqdim etmir.

Bu meyarlar Azərbaycan hökuməti tərəfindən öz maraqlarını qorumaq üçün müəyyən edilib və digər müstəqil xəbər agentliklərinin qeydiyyatından imtina etmək üçün istifadə olunan meyarlarla eynidir. Mövcud "Media haqqında qanun" yalnız dövlət media reyestrində qeydiyyatdan keçmiş şəxslərə qanuni hüquqlar verir. Bu isə o deməkdir ki, alternativ perspektivlər təqdim edən bu saytlar auditoriya ilə qarşılıqlı əlaqə hüququndan məhrumdur.

Nəticə

Azərbaycanın yeni "Media haqqında qanun" vətəndaşların insan haqlarını ciddi şəkildə pozur. Qanun tam tətbiq olunarsa, mətbuat azadlığına ciddi məhdudiyyətlər qoyacaq və jurnalistlərin bir çox mənbələrdən məlumat toplamaq və paylaşmaq imkanlarını ciddi şəkildə məhdudlaşdıracaq. Bu, özünüsenzuraya, jurnalistlərin işdən çıxarılmasına və digər insan hüquqlarının pozulmasına gətirib çıxara bilər. Beynəlxalq ictimaiyyətin bu qanuna qarşı mövqe sərgiləməsi və Azərbaycanda jurnalistlərin daha çox müdafiə olunması üçün onlara təzyiq göstərməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Biz birgə fəaliyyət göstərməklə Azərbaycanda ifadə və mətbuat azadlığına hörmət və mühafizə olunmasını təmin edə bilərik.
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/3nDjChU

"24 saat" 1 aprel iftar vaxti və imsak vaxti cədvəlini təqdim edir: Ramazan ayının 10-cu gününün duası

Allahumməc-əlni fihi minəl-mütəvəkkilinə əleyk. Vəc-əlni fihi minəl-faizinə lədeyk. Vəc-əlni fihi minəl-müqərrəbinə ileyk. Biihsanikə ya ğayətət- talibin.

Tərcüməsi:

İlahi, bu gün məni sənə təvəkkül edənlərdən, sənin nəzdində feyz və səadət tapanlardan, sənin dərgahına yaxın olanlardan qərar ver. Ehsanına and verirəm, ey tələb edənlərin məqsədi!

ŞƏHƏR

İMSAK

MƏĞRİB(İFTAR)

SÜBH AZANI

GÜN ÇIXIR

ZÖHR AZANI

ƏSR AZANI

GÜN BATIMI

İŞA AZANI

Bakı

04:58

19:19

05:03

06:25

12:45

17:14

19:04

20:21

Ağdam

05:09

19:30

05:14

06:36

12:56

17:25

19:15

20:32

Ağdaş

05:08

19:29

05:13

06:35

12:55

17:24

19:14

20:31

Ağsu

05:03

19:24

05:08

06:30

12:50

17:19

19:09

20:26

Ağcabədi

05:08

19:29

05:13

06:35

12:55

17:24

19:14

20:31

Ağstafa

05:16

19:37

05:21

06:43

13:03

17:32

19:22

20:39

Astara

05:02

19:23

05:07

06:29

12:49

17:18

19:08

20:25

Babək

05:16

19:37

05:21

06:43

13:03

17:32

19:22

20:39

Balakən

05:03

19:24

05:08

06:30

12:50

17:19

19:09

20:26

Beyləqan

05:08

19:29

05:13

06:35

12:55

17:24

19:14

20:31

Bərdə

05:09

19:30

05:14

06:36

12:56

17:25

19:15

20:32

Cəlilabad

05:04

19:25

05:09

06:31

12:51

17:20

19:10

20:27

Cəbrayıl

05:10

19:31

05:15

06:37

12:57

17:26

19:16

20:33

Cəbrayıl

05:16

19:37

05:21

06:43

13:03

17:32

19:22

20:39

Daşkəsən

05:13

19:34

05:18

06:40

13:00

17:29

19:19

20:36

Şabran

05:02

19:23

05:07

06:29

12:49

17:18

19:08

20:25

Şirvan

05:02

19:23

05:07

06:29

12:49

17:18

19:08

20:25

Füzuli

05:09

19:30

05:14

06:36

12:56

17:25

19:15

20:32

Göyçay

05:06

19:27

05:11

06:33

12:53

17:22

19:12

20:29

Gəncə

05:12

19:33

05:17

06:39

12:59

17:28

19:18

20:35

Gədəbəy

05:14

19:35

05:19

06:41

13:01

17:30

19:20

20:37

Goranboy

05:10

19:31

05:15

06:37

12:57

17:26

19:16

20:33

Horadiz

05:08

19:29

05:13

06:35

12:55

17:24

19:14

20:31

Göygöl

05:12

19:33

05:17

06:39

12:59

17:28

19:18

20:35

Xaçmaz

05:02

19:23

05:07

06:29

12:49

17:18

19:08

20:25

İsmayıllı

05:04

19:25

05:09

06:31

12:51

17:20

19:10

20:27

İmişli

05:05

19:26

05:10

06:32

12:52

17:21

19:11

20:28

Kəlbəcər

05:13

19:34

05:18

06:40

13:00

17:29

19:19

20:36

Kürdəmir

05:04

19:25

05:09

06:31

12:51

17:20

19:10

20:27

Qax

05:09

19:30

05:14

06:36

12:56

17:25

19:15

20:32

Qazax

05:17

19:38

05:22

06:44

13:04

17:33

19:23

20:40

Qazıməmməd

05:02

19:23

05:07

06:29

12:49

17:18

19:08

20:25

Qəbələ

05:06

19:27

05:11

06:33

12:53

17:22

19:12

20:29

Quba

05:03

19:24

05:08

06:30

12:50

17:19

19:09

20:26

Qusar

05:02

19:23

05:07

06:29

12:49

17:18

19:08

20:25

Laçın

05:12

19:33

05:17

06:39

12:59

17:28

19:18

20:35

Lənkəran

05:03

19:24

05:08

06:30

12:50

17:19

19:09

20:26

Lerik

05:05

19:26

05:10

06:32

12:52

17:21

19:11

20:28

Masallı

05:03

19:24

05:08

06:30

12:50

17:19

19:09

20:26

Mərəzə

05:01

19:22

05:06

06:28

12:48

17:17

19:07

20:24

Mingəçevir

05:09

19:30

05:14

06:36

12:56

17:25

19:15

20:32

Merneulli (Tiflis)

05:18

19:39

05:23

06:45

13:05

17:34

19:24

20:41

Naxçıvan

05:16

19:37

05:21

06:43

13:03

17:32

19:22

20:39

Neftçala

05:01

19:22

05:06

06:28

12:48

17:17

19:07

20:24

Oğuz

05:09

19:30

05:14

06:36

12:56

17:25

19:15

20:32

Ordubad

05:14

19:35

05:19

06:41

13:01

17:30

19:20

20:37

Saatlı

05:04

19:25

05:09

06:31

12:51

17:20

19:10

20:27

Sabirabad

05:04

19:25

05:09

06:31

12:51

17:20

19:10

20:27

Salyan

05:02

19:23

05:07

06:29

12:49

17:18

19:08

20:25

Siyəzən

05:01

19:22

05:06

06:28

12:48

17:17

19:07

20:24

Sumqayıt

04:59

19:20

05:04

06:26

12:46

17:15

19:05

20:22

Şamaxı

05:04

19:25

05:09

06:31

12:51

17:20

19:10

20:27

Şahbuz

05:16

19:37

05:21

06:43

13:03

17:32

19:22

20:39

Şəki

05:10

19:31

05:15

06:37

12:57

17:26

19:16

20:33

Şəmkir

05:13

19:34

05:18

06:40

13:00

17:29

19:19

20:36

Şərur

05:16

19:37

05:21

06:43

13:03

17:32

19:22

20:39

Şuşa

05:11

19:32

05:16

06:38

12:58

17:27

19:17

20:34

Tərtər

05:10

19:31

05:15

06:37

12:57

17:26

19:16

20:33

Tovuz

05:14

19:35

05:19

06:41

13:01

17:30

19:20

20:37

Yardımlı

05:16

19:37

05:21

06:43

13:03

17:32

19:22

20:39

Yevlax

05:09

19:30

05:14

06:36

12:56

17:25

19:15

20:32

Ucar

05:06

19:27

05:11

06:33

12:53

17:22

19:12

20:29

Zaqatala

05:13

19:34

05:18

06:40

13:00

17:29

19:19

20:36

Zəngilan

05:11

19:32

05:16

06:38

12:58

17:27

19:17

20:34

Zərdab

05:07

19:28

05:12

06:34

12:54

17:23

19:13

20:30

1 aprel iftar vaxti 
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/40uu2yN

 

31 mart iftar vaxti və imsak vaxti cədvəli – BÜTÜN RAYONLAR ÜÇÜN

Ramazan ayı boyunca iftar vaxti və imsak saatlarınızı öyrənmək üçün ən məqbul və doğru mənbələrdən biri Azərbaycan Müsəlmanları İdarəsinin (AMİ) yayınladığı cədvəlləri əsasında "24 saat" saytının hazırladığı cədvəllərdir. Bu yazımızda sizin üçün təqdim etdiyimiz "31 mart iftar vaxti və imsak vaxti cədvəli" AMİ tərəfindən hazırlanıb, Azərbaycanın bütün rayonları üçün ən doğru saatlarla təyin edilib.

Siz də 31 mart iftar vaxtını öyrənmək istəyirsinizsə, aşağıdakı linkə daxil olun və cədvəlləri ətraflı şəkildə araşdırın: 

Həmçinin, müsəlmanlar arasında məşhur olan iftar vaxtlarını öyrənmək üçün ən məqbul saytlardan biri olan az24saat.org saytına da nəzər salmağınızı məsləhət görürük.

Ramazan ayında iftar vaxtlarınızı və imsak saatlarınızı düzgün hesablamak üçün bizim təqdim etdiyimiz cədvəllərdən istifadə edə bilərsiniz. Həmçinin, səhər vaxtlarında azan səslərini eşitərək və ya mobil tətbiqlər vasitəsi ilə iftar vaxtlarınızı hesablayaraq, Ramazan ayının ruhunu yaşamaq mümkündür.

Söz və ifadə azadlığı bütün vətəndaşların əsas hüquqlarıdır. Təəssüf ki, Azərbaycanda bu hüquqları boğmaq təhlükəsi yaradan yeni media qanunu qəbul edilib və Azərbaycan Respublikası Medianın İnkişafı Agentliyi tərəfindən müəmmalı şəkildə icra edilir.

2021-ci ildə yaradılan Medianın İnkişafı Agentliyinə (MİA) internet saytlarını yoxlamaq, cəza tədbirləri tətbiq etmək və tənqidi olmayan saytları reyestr xidmətində qeydiyyatdan keçirmək üçün geniş səlahiyyətlər verilib. Agentlik qanunun milli təhlükəsizliyi qorumaq üçün zəruri olduğunu iddia edir; lakin bunun nədən ibarət olduğu və nə üçün lazım olduğu aydın deyil.

Bu yeni "media haqqında qanun"unun tətbiqi Azərbaycanda ifadə azadlığı ilə bağlı ciddi suallar yaradıb. Bir çox veb-saytlar heç bir lazımi proses və ya şəffaflıq olmadan müxtəlif bəhanələrlə qanunun gətirdiyi despot maddələrin köməkliyi ilə qeydiyyatdan keçirilmir. Bu, qanunun senzura və nəzarət aləti kimi istifadə olunduğunun göstəricisidir.

Bu yazımızda biz Azərbaycanın yeni media qanununun söz və ifadə azadlığını necə pozduğunu araşdıracaq, o cümlədən Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin müəmmalı addımlarını və yeni media qanununu az şəffaflıq və ya ictimai qınaqla qarşılanacaq tərzdə necə həyata keçirdiyini müzakirə edəcəyik.

Azərbaycan Respublikası Medianın İnkişafı Agentliyi -  baxış

Azərbaycan hakimiyyəti öz Medianın İnkişafı Agentliyi fəndini tətbiq etməklə ölkədə medianın fəaliyyətini və ifadəsini tənzimləmək üçün həddindən artıq tədbirlər görür. Bu, ənənəvi çap, rəqəmsal və ya yayım mediasından asılı olmayaraq, qaydaları jurnalistikanın bütün növlərinə təsir edən bir agentlikdir. Agentlik həm yerli, həm də beynəlxalq auditoriya üçün məzmun paylaşımını diktə edir və xəbər mənbələrini tənzimləyir.

Agentlik həmçinin “kopyala-yapışdır” yoxlamaları proqramını təqdim edib ki, bu proqramda bütün məzmun dərc edilməzdən əvvəl dövlət rəsmiləri tərəfindən təsdiqlənməlidir. Bu proqram Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsi əsasında söz azadlığı təminatlarına ziddir və siyasət, din və ya mədəniyyətlə bağlı məsələləri hər hansı şəkildə əhatə edən hər hansı vebsaytda və ya onlayn xidmətdə ciddi qaydalar qoyur.

Onlar həmçinin senzuradan qaçmaq üçün qeyri-kritik saytların hökumətdə qeydiyyata alına biləcəyi “media reyestri xidməti” yaradıblar. Bu həm avtoritar xarakter daşıdığı, həm də söz azadlığının pozulması ilə bağlı daxilivə  beynəlxalq mənbələrdən tənqid ilə qarşılanıb.

Media Haqqında Yeni Qanun və Onun Söz Azadlığına Təsiri

“Media haqqında” yeni qanunun icrasında əsas məsul fiqur Azərbaycan Media İnkişafı Agentliyidir. Qanunun məqsədi media azadlığını “tənzimləmək” və “qorumaq”dır, lakin onun vətəndaşların hüquqlarını birbaşa pozan bir neçə aspekti var.

Hakimiyyət hazırda media təşkilatlarından  öz mənafeyinə uyğun yaratdığı qurumdanqeydiyyatdan keçmələrini tələb edir ki, bu da istənilən formada ədalət prinsiplərini pozur. Bundan əlavə, yalnız reyestr xidmətində dövlət qurumlarına və onun siyasətlərinə qarşı tənqidi olmayan məqalə və xəbərləri təşviq edən veb-saytları qeydiyyata almaqla, informasiya üzərində monopoliya yaradır.

Qanunda istifadə edilən birmənalı olmayan terminlər də vətəndaşları senzura qarşısında aciz qoyub. Agentlik onların məxfilik və gizlilik hüquqlarını pozan “dövlət sirri” sayıla bilən məzmun və ya bəyanatlar axtaran internet saytlarını tədqiq edir. Bu proses hələ də sirr olaraq qalsa da, heç bir insan nəzarəti olmadan açar sözlər axtaran bir robot vasitəsilə həyata keçirildiyi güman edilir.

Bu, heç bir səbəb göstərilmədən söz və ifadə azadlığının necə məhdudlaşdırıla biləcəyinin həyəcan verici nümunəsidir. Söz azadlığına qarşı bu son dərəcə məhdudlaşdırıcı və müdaxiləedici hərəkət Azərbaycanın Media İnkişafı Agentliyinin bu gün nə qədər gücə malik olduğunu ortaya qoyur.

Azərbaycan Respublikası Medianın İnkişafı Agentliyi Tənqidlərə məhəl qoymur

Azərbaycanın Media İnkişafı Agentliyi azad mediaya müdaxilələrinə görə beynəlxalq tənqidlərə səbəb olub. 2021-ci ildə yaradılan agentliyin missiyası “media sektorunu təşviq etmək və inkişaf etdirmək” idi. Lakin onların yeni media qanunları söz və ifadə azadlığının birbaşa pozulmasına gətirib çıxardı.

Media qanunlarına “monitorinq” adı altında agentliyin atdığı bəzi addımları təqdim edirik:

- Məzmunun mövcud standartlara uyğunluğunu təmin etdiyini iddia edən elan olunmamış "plagiat" yoxlamaları.

- Veb saytların qanuni fəaliyyətinə icazə verilməzdən əvvəl qeydiyyatdan keçmələrinin tələb olunduğu reyestr xidmətinin qurulması. Qeydiyyatdan keçməzsə, hələ də tənqid dərc etmək əzmində olan sayı çox az olan saytlar bloklanacaq.

- Səlahiyyətlilər tərəfindən mübahisəli hesab edilən hər hansı məlumat üçün veb-saytlara nəzarət edən müdaxilə proqram təminatının quraşdırılması.

Agentliyin atdığı addımlar geniş etirazlarla qarşılanıb, lakin onlar öz məqsədləri üçün tənqidlərə məhəl qoymurlar. Nəticədə Azərbaycanda söz və ifadə azadlığı ciddi şəkildə sıxışdırılıb, çünki vətəndaşlar rəqəmsal platformalarda fərqli fikirlər səsləndirdiklərinə görə senzuraya məruz qalacaqlarından və ya cəzalandırılacaqlarından ehtiyat edirlər.

MİA-nın Copypaste Təftiş Proqramının Şəffaf Olmaması

MİA media orqanlarından və internet saytlarından qeydiyyat sənədlərini Agentliyə yenidən təqdim etmələrini tələb edən mübahisəli yoxlama proqramı hazırladığını dolayısı ilə bildirib. Proqram və onun işləmə mexanizmi qanunların ziddinə olaraq şəffaf şəkildə ictimaiyyətə açıqlanmayıb və onun həyata keçirilməsi Azərbaycanda söz və ifadə azadlığı ilə bağlı bir sıra suallar doğurub.

Qurum apardığı yoxlamaların strukturu və KİV-lərin qiymətləndirilməsi meyarları barədə heç bir məlumat açıqlamır. Bu şəffaflığın olmaması media orqanlarının məzmununa görə senzuraya məruz qalacağı və ya lazımi prosedur və ya potensial pozuntuların düzgün araşdırılmadan hüquqlarının məhdudlaşdırılacağı qorxusuna səbəb olub.

MİA-nın proqramı həmçinin səlahiyyətli orqanlar tərəfindən yaradılmış Reyestr Xidmətində hakimiyyəti tənqid edən veb-saytlar üçün qeydiyyat prosesi ilə bağlı narahatlıqları artırır. Qeydiyyat zamanı yoxlamaları aparan "xüsusi proqram" məxfi saxlanılır və ona görə də ərizələrin qanuni əsaslarla qəbul edilib-edilmədiyini müstəqil qiymətləndirmək imkanı yoxdur. Bundan əlavə, bu qeydiyyatların istifadəçilərin söz və ifadə azadlığı hüquqlarına necə təsir etdiyi aydın deyil və fərdlər təqib və ya senzura qorxusu olmadan hansı növ məzmun yerləşdirə biləcəkləri barədə qeyri-müəyyənlik yaradır.

MİA Reyestr Xidmətində Həqiqi Xəbər Saytlarının Qeydiyyatı

Azərbaycanda media haqqında yeni qanunun tətbiqindən sonra hakimiyyət bütün internet saytlarını öz reyestr xidmətində qeydiyyatdan keçirməyə çalışır. Bura təkcə hökuməti tənqid edən saytlar deyil, hətta bazasında hakimiyyəti tənqid edən 1 yazısı olmayan saytlar da daxildir. Bu qeydiyyat prosesi sirli Media İnkişafı Agentliyi (MİA) tərəfindən heç bir aydın təlimat və əsaslandırma olmadan həyata keçirilir.

MİA bütün veb-saytların reyestrində qeydiyyata alınmasının media manipulyasiyasından və dezinformasiyadan qorunmağa kömək edəcəyini iddia etsə də, onların heç bir ehtiyatlı araşdırma aparmadan müəyyən veb-saytları qeydiyyatdan keçirmək üçün “copy-paste” prosesindən istifadə etdikləri aşkar edilmişdir. Bu, heç bir real nəzarət və ya cavabdehlik olmadan həqiqəti yayımlayan xəbər saytların qeydiyyata alınması ilə bağlı narahatlıq yaradır.

Bundan əlavə, qeydiyyat prosesi məxfil saxlandığından, müstəqil xəbər mənbələrindən olan qanuni reportajların bu proses tərəfindən ədalətsiz şəkildə qadağan edildiyi ilə bağlı suallar yaranır. Nəhayət, bu qeydiyyat prosesi vətəndaşları sağlam demokratiyanın qorunması üçün əsas olan söz və ifadə azadlığından məhrum edir.

Növbədə nə var? Azərbaycanda Söz Azadlığına Yaradılan Təhlükə

Azərbaycanın yeni media qanunu söz azadlığının qorxuducu pozuntusudur və gələcək məhdudiyyətlərin fəsadları narahatlıq doğurur. Azərbaycan Respublikası Medianın İnkişafı Agentliyi səlahiyyətli orqanlar tərəfindən yaradılmış reyestr xidmətində tənqidi əhəmiyyət kəsb edən saytların qeydiyyatı ilə bağlı sərt siyasət həyata keçirib və onların saytları yoxlamaq üçün atdıqları müəmmalı addımlar söz azadlığına qarşı artan xətt üzrə istiqamət alan gələcək təzyiqdən xəbər verir.

Azərbaycanı bundan sonra nə gözləyir? Bu cür məhdudiyyətlərin tətbiqi insanların fikirlərini sərbəst ifadə etmək imkanlarını məhdudlaşdıracaq. Bu, həmçinin hökumətə onların nağıllarına və ya maraqlarına zidd olduğuna inandığı məlumatları senzura və ya silməyə imkan verəcək. Bu, jurnalistlər arasında özünüsenzuraya, eləcə də vətəndaşların öz ölkəsi və onun siyasəti haqqında məlumat çatışmazlığına səbəb ola bilər. Bundan əlavə, bu təzyiq tətbiqləri daha avtoritar hökumətləri üçün də ilham qaynağı ola bilər və bununla da bütün dünyada vətəndaşların ifadə azadlığının səviyyəsini məhdudlaşdıra bilər.

Nəticə

Yekun olaraq, Azərbaycan Respublikasının Media İnkişafı Agentliyi söz və ifadə azadlığını açıq şəkildə pozan qanun qəbul hazırlayıb və Əliyev hakimiyyəti bu qanunu qəbul edib edib. Səlahiyyətli orqanlar tərəfindən yaradılan reyestr xidmətində tənqidi əhəmiyyət kəsb edən saytların qeydiyyatı, açıqlanmayan copypaste yoxlama proqramı və MDA tərəfindən atılan digər mürtəce addımlar hökumətin fərqli yanaşma ifadəsini nəzarətdə saxlamaq və məhdudlaşdırmaq cəhdinin sübutudur. Media haqqında qanunun media azadlığını qorumaq məqsədi ilə qəbul edilməsinə baxmayaraq, ifadə azadlığına qoyulan məhdudiyyətlər çox açıqdır və Azərbaycanda media azadlığının hazırkı vəziyyəti qeyri-müəyyən vəziyyətdə qalır.

Qurdqanlı, "24 saat"
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/3LWBTAS

Azərbaycanın bank, kredit və bank kartları sistemi haqqında məlumat axtarırsınız?

 

Banklardan kredit götürməyə gəldikdə, siz faiz dərəcələrini, kredit ödənişlərini və borc müqavilələrini başa düşməlisiniz, elə deyilmi?

Biz sizə əsaslandırılmış maliyyə qərarları qəbul etmək və bankların və onların Azərbaycandakı təkliflərinin mürəkkəbliyini başa düşmək üçün bütün lazımi məlumatları təqdim edəcəyik. Biz ən yaxşı kredit təklifləri, bank kartları, faiz dərəcələri, kredit kalkulyatorları, borc ödənişləri və müqavilə şərtləri və borc hesablamaları daxil olmaqla, hər şey haqqında məsləhətlər təklif edirik.

İstər bank işində yenisiniz, istərsə də təcrübəli borcalansınız, bu təlimat Azərbaycandakı banklar haqqında məlumat verəcək və faiz dərəcələri, müqavilələr, kredit hesablamaları və s. anlamaqda sizə kömək edəcək.

Azərbaycanda bank sisteminin bütün aspektlərini başa düşərək, maliyyə qərarlarınızın düzgün olmasını təmin edə bilərsiniz.

Azərbaycanda Kreditə Baxış

Əgər Azərbaycanda kredit variantları axtarırsınızsa, anlamalı olduğunuz bir neçə maliyyə xidməti var. Bank kreditləri, borc müqavilələri, kreditlər üzrə və bank kartları ilə faiz dərəcələri və bank kartları ölkədə mövcud olan ümumi xidmətlərdən bəziləridir.

Müxtəlif növ kredit məhsullarını və xüsusi təklifləri başa düşmək ehtiyaclarınız üçün ən yaxşı bank kreditini tapmaq üçün vacibdir. Hər bir kredit müqaviləsini imzalamazdan əvvəl onunla əlaqəli şərtləri və ödəniş hesablamalarını başa düşmək üçün diqqətlə araşdırdığınızdan əmin olun.

Nəhayət, Azərbaycanda kreditlərin faiz dərəcələrini mütləq yoxlayın. Fərqli banklar fərqli tariflər təklif edir, ona görə də onları müqayisə etmək üçün bir az vaxt ayırın və hansının ehtiyaclarınıza ən uyğun olduğunu görün.

Kredit Müştəriləri üçün Xüsusi Təkliflər

Bank kreditləri və məhsulları üzrə ən yaxşı təklifləri axtarırsınız? Azərbaycan bankları öz müştərilərinə çoxsaylı xüsusi təkliflər təklif edir, o cümlədən:

Endirimli faiz dərəcələri ilə bank kartları

Çevik ödəniş şərtləri ilə müqavilələr

Ödənişlərdə xüsusi endirimlər

Avtomobil alqı-satqısı üçün promosyon maliyyələşdirmə variantları

Bu təkliflər sizə müxtəlif yollarla fayda verə bilər, ona görə də hər hansı maliyyə qərarı verməzdən əvvəl onlar haqqında bankınızdan soruşun və bütün şərtləri anlayın.

Azərbaycan bank sistemi haqqında məlumat axtarırsınız? Bankdan borc götürməyə gəldikdə faiz dərəcələrini, kredit ödənişlərini və borc müqavilələrini başa düşməlisiniz?

Bələdçimiz sizə maliyyə ilə bağlı əsaslandırılmış qərar qəbul etmək və Azərbaycanda banklar və onların mürəkkəbliklərini başa düşmək üçün lazım olan bütün məlumatları təqdim edəcəkdir. Biz ən yaxşı kredit təklifləri və bank kartları, faiz dərəcələri, kredit kalkulyatoru və borc ödənişləri haqqında məsləhətlər təqdim edirik. Biz həmçinin müqavilə şərtlərindən tutmuş borc hesablamalarına və bank kartlarına qədər hər şeyi əhatə edirik.

İstər bank hesabı ilə yeni başlayırsınız, istərsə də təcrübəli borcalansınız, bu təlimat Azərbaycanda banklar haqqında məlumat verəcək və sizi faiz dərəcələri, müqavilələri, kredit hesablamaları və s. hər detalı öyrənəcəksiniz.

Azərbaycanda bank sisteminin bütün aspektlərini başa düşərək, maliyyə qərarlarınızın düzgün olduğuna əmin ola bilərsiniz.

Azərbaycanda kreditə baxış

Əgər siz Azərbaycanda kredit variantları axtarırsınızsa, başa düşməli olduğunuz bir neçə müxtəlif maliyyə xidmətləri var. Bank kreditləri, borc müqavilələri, kreditlər üzrə faiz dərəcələri və bank kartları haqqında məlumat ölkədə mövcud olan ümumi xidmətlərdən bəziləridir.

Ehtiyaclarınız üçün ən yaxşı bank kreditini tapmaq üçün müxtəlif növ kredit məhsullarını və xüsusi təklifləri başa düşmək vacibdir. İmzalamadan əvvəl hər bir kredit müqaviləsini diqqətlə araşdırdığınızdan əmin olun; bu, müqavilənin şərtlərini və onunla bağlı hər hansı ödəniş hesablamalarını başa düşməyə kömək edəcək.

Nəhayət, Azərbaycanda kreditlər üçün faiz dərəcələrini yoxlamağa əmin olun. Fərqli banklar fərqli tariflər təklif edir, ona görə də hansının ehtiyaclarınıza ən uyğun olduğunu müqayisə etmək üçün bir az vaxt ayırın.

Kredit Müştəriləri üçün Xüsusi Təkliflər

Bank kreditləri və məhsulları üzrə ən yaxşı sövdələşmələri axtarırsınız? Azərbaycan bankları öz müştərilərinə çoxsaylı xüsusi təkliflər təklif edir, məsələn:

- Endirimli faiz dərəcələri ilə promosyon kartları

- Çevik ödəmə şərtləri ilə müqavilələr

- Ödənişlərində xüsusi endirimlər

- Avtomobil alqı-satqısı üçün promosyon maliyyələşdirmə variantları

Bu təklif sizə lazım olan kredit məbləğlərini əldə etməklə yanaşı, pula qənaət etməyə kömək edə bilər. Bununla belə, borc müqaviləsi bağlamazdan əvvəl bu təkliflərin hər birini və onlarla əlaqəli təfərrüatları başa düşmək vacibdir. Bu, fərdi ehtiyaclarınız üçün ən yaxşı bank kreditini seçməyinizə kömək edəcək.

Azərbaycanda kredit kartları

Azərbaycanın banklar bütün təbəqələrdən olan müştərilərə müxtəlif kredit kartları təklif edir. Bank kartından istifadə sizə daha yüksək xərcləmə limitlərinə, mükafat xallarına və zamanla geri ödəməyə imkan verir.

Ehtiyaclarınızdan və maliyyə vəziyyətinizdən asılı olaraq ən yaxşı bank kartını seçərkən diqqət etməli olduğunuz bəzi xüsusiyyətlər bunlardır:

- Aşağı faiz dərəcələri: Əksər kredit kartları standart dərəcədən aşağı olan bir giriş dərəcəsi təklif edir. Ən aşağı faizi tapmaq üçün araşdırma apardığınızdan əmin olun.

- Mükafat xalları: Hər alışda xallar və ya cashback mükafatları təklif edən proqramları axtarın. Bunlar tez bir zamanda toplana bilər və uzun müddətdə pula qənaət etməyə kömək edə bilər.

- İllik ödəniş yoxdur: Bir çox bank kartları illik ödəniş tələb edir, buna görə də dəyəri olmayan və ya aşağı ödənişi olanları axtarın.

- Nağd avanslar və balans köçürmələri üzrə aşağı komissiyalar: Nağd avanslara yüksək komissiyalar əlavə oluna bilər, ona görə də kartınızla hər hansı əməliyyat etməzdən əvvəl əmin olun. Hazırda Azərbaycanda "Kapital Bank" hətta debet kartlardan çıxarılan pullara belə komissiya tətbiq edir.

Bank krediti ödənişlərini necə hesablamaq olar

Əgər kredit götürməyi düşünürsünüzsə, kredit ödənişlərinizin necə hesablandığını anlamaq vacibdir. Prosesi asanlaşdırmaq üçün Azərbaycanda bank krediti ödənişlərinin hesablanması və bank kartları ilə bağlı bəzi əsas məqamları araşdıraq.

Faiz dərəcəsi

Aldığınız faiz dərəcəsi ümumi kreditinizin xərcini müəyyən edən əsas amil olacaqdır. Daha yüksək faiz dərəcələri daha yüksək aylıq ödənişlər deməkdir, ona görə də bir neçə bankdan kotirovkalar almaq və mümkün olan ən aşağı faizi tapmaq vacibdir. Həm də qeyd etmək lazımdır ki, faiz dərəcələri zamanla dəyişə bilər, ona görə də kredit axtararkən hər bankı araşdırmaq sərfəlidir.

Kredit müddəti

Kreditin müddəti ödəniş məbləğinizin hesablanmasında digər vacib amildir. Daha uzun kreditlər daha az aylıq ödənişlərə malikdir, lakin zamanla daha çox faizlə gəlir. Daha qısa kreditlər daha yüksək aylıq ödənişlər təklif edir, lakin uzunmüddətli perspektivdə faizlərə qənaət etməyə kömək edə bilər.

Kredit kalkulyatoru

Əksər banklarda müştərilərə müxtəlif kredit şərtləri və faiz dərəcələri üçün potensial ödənişlərinin nə ola biləcəyini görməyə imkan verən onlayn ödəniş kalkulyatorları var. Müxtəlif banklar üzrə bu rəqəmləri müqayisə edərək, istehlakçılar hansı variantının onlara və büdcələrinə daha uyğun olduğu barədə fikir əldə edə bilərlər.

 

Kredit kalkulyatoru

Kredit məbləği:

Faiz dərəcəsi (%):

İl (years):

Calculate

Aylıq ödəniş:

Ümumu ödəniləcək məbləğ:

Cəmi:

Azərbaycanda Faizlər və Kredit Müqavilələri

Kreditlərə gəlincə, Azərbaycan bankları rəqabətli faiz dərəcələri və çevik borc müqavilələri təklif edirlər. Faiz dərəcələri kreditin növünə əsaslanır və ev krediti üçün 7,25%-dən avtomobil krediti üçün 18%-ə qədər dəyişir. Bankdan və növündən asılı olaraq, müştərilərin kreditorları ilə daha yaxşı şərtlərlə danışıqlar aparmaq imkanı ola bilər.

Müştərilər borc müqaviləsini imzalayarkən, xırda şriftlərlə yazılmış hissəliri oxumağa və müqavilənin bütün aspektlərini başa düşdüklərinə əmin olmağa xüsusi diqqət yetirməlidirlər. Buraya daxil ola bilər:

- Kreditin müddəti

- Ödəniş şərtləri

- Erkən ödəmə cəzalarının olub-olmaması

- Kreditlə bağlı hər hansı komissiyalar

- Gecikmiş ödənişlər və ya buraxılmış ödənişlərlə bağlı hər hansı əlavə ödənişlər və ya faizlər.

Borcalanların aylıq ödənişlərinin necə hesablanacağını, o cümlədən hər bir ödənişin hansı faizlərin geri qaytarılmasına aid olduğunu və kreditin əsas məbləğinin ödənilməsinə hansı məbləğin tətbiq edildiyini anlamaları da vacibdir. Borcalanlar həmçinin şəxsi büdcələrinə və kredit profillərinə ən uyğun məhsulu tapmaq üçün bütün mövcud variantları nəzərdən keçirməli və kreditorları müqayisə etməlidirlər.

Azərbaycanda kredit üçün ən yaxşı banklar

Əgər Azərbaycanda kredit axtarırsınızsa, çoxlu seçimlər var. Bununla belə, araşdırmanızı etmək və müxtəlif kreditorları araşdırmaq faydalıdır. 

Nəticə

Nəticə olaraq, Azərbaycanda bank sektoru mürəkkəb bir qurumdur. Azərbaycan bankından borc götürməkdə maraqlı olanlar üçün bir sıra məlumatlar, həmçinin müxtəlif kredit müqavilələri və xüsusi təkliflər mövcuddur. Həmişə olduğu kimi, borc müqaviləsi bağlamazdan əvvəl kredit kalkulyatoru ilə araşdırma aparmaq və bank kreditinin istənilən forması ilə bağlı şərtləri, faiz dərəcələrini və ödənişi hesablamalarını başa düşmək vacibdir. 

"24 saat"
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/3LS7Ydk

Azərbaycanda Söz Azadlığı Mübarizəsi və Yeni "Media haqqında qanun"

Azərbaycanın yeni “Media haqqında qanun"u ölkə mediası və jurnalistləri üçün yeni qadağalar təqdim edir. Hakimiyyət təmsilçiləri onun əsas məqsədinin media fəaliyyətini tənzimləmək və standartlaşdırmaq və media orqanlarının etik standartlara uyğun fəaliyyət göstərməsini təmin etmək olduğunu bildirirlər. Onlar iddia edirlər ki, yeni qanun həm də ictimai-siyasi məsələlərdə obyektivliyin və müsbət mədəni dəyərlərin qorunması məqsədi daşıyır.

Lakin çoxları hesab edir ki, bu yeni qaydalar mətbuatda ifadə azadlığına qarşı qabaqlayıcı zərbədir. Uzun müddətdir ki, Azərbaycanda ifadə azadlığına hörmət prioritet deyil. Əslində, ölkədə söz azadlığının boğulmasından bir çox jurnalistlər, media nümayəndələri müxtəlif zamanlarda bəhs ediblər.

Son illər Azərbaycan hökuməti ilə həqiqi media arasında ifadə azadlığı uğrunda mübarizə ilə bağlı bir neçə mübahisə yaranıb. Bu mübahisələrə jurnalistlərin həbsi, media saytlarının bağlanması və ya bloklanması kimi despot tədbirlər daxildir. Bu cür hadisələr medianı daha çox özünü tənzimləməyə sövq edib.

Media haqqında qanun Söz Azadlığına qarşı

Yeni "Media haqqında Qanun"un tətbiq etdiyi hüquqi tənzimləmələr medianın ifadə azadlığı ehtiyaclarını qarşılamaqdan daha çox onu boğmağa yönəlib. Qanunun ən mühüm xüsusiyyəti müsbət mədəni dəyərləri qorumaq üçün KİV-lərin fəaliyyətini tənzimləməsidir. Bu, ictimai-siyasi məsələlərdə obyektivliyin təmin edilməsi və ya xəbərlərin düzgün işıqlandırılması kimi məsələlərin həllindən fərqlidir.

“Media haqqında qanun"un yeni qaydaları əvvəlki qanunvericilikdən daha sərtdir. Mediadan hökumətin yaratdığı reyester bazasında qeydiyyatdan keçmək, jurnalistlərdən isə hökumət tərəfindən verilmiş etimadnamələr tələb olunur. Qanun həmçinin KİV-lərin terrorizmi, ekstremizmi və ya separatizmi təbliğ edən materialları dərc etməsini məhdudlaşdırır.

Media Orqanlarına və Jurnalistlərə Təsir

Yeni “Media haqqında qanun" Azərbaycanda media qurumları və jurnalistlər üçün xeyli problemlər yaradıb. Çoxları bu qanunu hökumətə media üzərində daha çox nəzarət etmək və ifadə azadlığını məhdudlaşdırmaq üçün istifadə etdiyinə görə tənqid edib.

İndi KİV-lər ciddi qaydalara riayət etməlidirlər və bu qaydaların hər hansı pozulması cərimələrlə, hətta fəaliyyətinin dayandırılması ilə nəticələnə bilər. Qanun, həmçinin jurnalistlər üçün sərt qaydalar təqdim edir, bəzilərinin fikrincə, bu, onların sərbəst məlumat toplamaq imkanlarını məhdudlaşdıra bilər.

Bundan əlavə, yeni qaydalar bir çox KİV və jurnalistlər üçün çaşqınlıq və qeyri-müəyyənlik yaradıb. Onlar hökumətin qaydaları necə tətbiq edəcəyinə və hansı nəticələrlə üzləşə biləcəyinə əmin deyillər.

Nəticə

Azərbaycanda yeni "Media Qanunu" mətbuatın tənzimlənməsi və müsbət mədəni dəyərlərin qorunması məqsədi ilə qəbul edilmiş ola bilər. Bununla belə, onun sərt qaydaları ölkədə ifadə azadlığına təsirlə bağlı narahatlıqları artırıb. Azərbaycanda media və jurnalistlər indi daha çox hökumət nəzarəti, qeyri-müəyyənlik və potensial cərimələr və ya fəaliyyətlərinin dayandırılması ilə üzləşirlər. Belə ki, ölkə mediasında tənzimləmə və söz azadlığı arasında tarazlığa ehtiyac artır.

Qurdqanli, "24 saat"
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/3K9uk8G

"24 saat" 26 Mart 2023 tarixi üçün Azərbaycanın bütün şəhər və rayonlarına görə imsak və iftar vaxti cədvəlini təqdim edir.

ŞƏHƏR

İMSAK

SÜBH AZANI

GÜN ÇIXIR

ZÖHR AZANI

ƏSR AZANI

GÜN BATIMI

MƏĞRİB(İFTAR)

İŞA AZANI

Bakı

05:09

05:14

06:35

12:47

17:09

18:58

19:12

20:14

Ağdam

05:20

05:25

06:46

12:58

17:20

19:09

19:23

20:25

Ağdaş

05:19

05:24

06:45

12:57

17:19

19:08

19:22

20:24

Ağsu

05:14

05:19

06:40

12:52

17:14

19:03

19:17

20:19

Ağcabədi

05:19

05:24

06:45

12:57

17:19

19:08

19:22

20:24

Ağstafa

05:27

05:32

06:53

13:05

17:27

19:16

19:30

20:32

Astara

05:13

05:18

06:39

12:51

17:13

19:02

19:16

20:18

Babək

05:27

05:32

06:53

13:05

17:27

19:16

19:30

20:32

Balakən

05:14

05:19

06:40

12:52

17:14

19:03

19:17

20:19

Beyləqan

05:19

05:24

06:45

12:57

17:19

19:08

19:22

20:24

Bərdə

05:20

05:25

06:46

12:58

17:20

19:09

19:23

20:25

Cəlilabad

05:15

05:20

06:41

12:53

17:15

19:04

19:18

20:20

Cəbrayıl

05:21

05:26

06:47

12:59

17:21

19:10

19:24

20:26

Cəbrayıl

05:27

05:32

06:53

13:05

17:27

19:16

19:30

20:32

Daşkəsən

05:24

05:29

06:50

13:02

17:24

19:13

19:27

20:29

Şabran

05:13

05:18

06:39

12:51

17:13

19:02

19:16

20:18

Şirvan

05:13

05:18

06:39

12:51

17:13

19:02

19:16

20:18

Füzuli

05:20

05:25

06:46

12:58

17:20

19:09

19:23

20:25

Göyçay

05:17

05:22

06:43

12:55

17:17

19:06

19:20

20:22

Gəncə

05:23

05:28

06:49

13:01

17:23

19:12

19:26

20:28

Gədəbəy

05:25

05:30

06:51

13:03

17:25

19:14

19:28

20:30

Goranboy

05:21

05:26

06:47

12:59

17:21

19:10

19:24

20:26

Horadiz

05:19

05:24

06:45

12:57

17:19

19:08

19:22

20:24

Göygöl

05:23

05:28

06:49

13:01

17:23

19:12

19:26

20:28

Xaçmaz

05:13

05:18

06:39

12:51

17:13

19:02

19:16

20:18

İsmayıllı

05:15

05:20

06:41

12:53

17:15

19:04

19:18

20:20

İmişli

05:16

05:21

06:42

12:54

17:16

19:05

19:19

20:21

Kəlbəcər

05:24

05:29

06:50

13:02

17:24

19:13

19:27

20:29

Kürdəmir

05:15

05:20

06:41

12:53

17:15

19:04

19:18

20:20

Qax

05:20

05:25

06:46

12:58

17:20

19:09

19:23

20:25

Qazax

05:28

05:33

06:54

13:06

17:28

19:17

19:31

20:33

Qazıməmməd

05:13

05:18

06:39

12:51

17:13

19:02

19:16

20:18

Qəbələ

05:17

05:22

06:43

12:55

17:17

19:06

19:20

20:22

Quba

05:14

05:19

06:40

12:52

17:14

19:03

19:17

20:19

Qusar

05:13

05:18

06:39

12:51

17:13

19:02

19:16

20:18

Laçın

05:23

05:28

06:49

13:01

17:23

19:12

19:26

20:28

Lənkəran

05:14

05:19

06:40

12:52

17:14

19:03

19:17

20:19

Lerik

05:16

05:21

06:42

12:54

17:16

19:05

19:19

20:21

Masallı

05:14

05:19

06:40

12:52

17:14

19:03

19:17

20:19

Mərəzə

05:12

05:17

06:38

12:50

17:12

19:01

19:15

20:17

Mingəçevir

05:20

05:25

06:46

12:58

17:20

19:09

19:23

20:25

Merneulli (Tiflis)

05:29

05:34

06:55

13:07

17:29

19:18

19:32

20:34

Naxçıvan

05:27

05:32

06:53

13:05

17:27

19:16

19:30

20:32

Neftçala

05:12

05:17

06:38

12:50

17:12

19:01

19:15

20:17

Oğuz

05:20

05:25

06:46

12:58

17:20

19:09

19:23

20:25

Ordubad

05:25

05:30

06:51

13:03

17:25

19:14

19:28

20:30

Saatlı

05:15

05:20

06:41

12:53

17:15

19:04

19:18

20:20

Sabirabad

05:15

05:20

06:41

12:53

17:15

19:04

19:18

20:20

Salyan

05:13

05:18

06:39

12:51

17:13

19:02

19:16

20:18

Siyəzən

05:12

05:17

06:38

12:50

17:12

19:01

19:15

20:17

Sumqayıt

05:10

05:15

06:36

12:48

17:10

18:59

19:13

20:15

Şamaxı

05:15

05:20

06:41

12:53

17:15

19:04

19:18

20:20

Şahbuz

05:27

05:32

06:53

13:05

17:27

19:16

19:30

20:32

Şəki

05:21

05:26

06:47

12:59

17:21

19:10

19:24

20:26

Şəmkir

05:24

05:29

06:50

13:02

17:24

19:13

19:27

20:29

Şərur

05:27

05:32

06:53

13:05

17:27

19:16

19:30

20:32

Şuşa

05:22

05:27

06:48

13:00

17:22

19:11

19:25

20:27

Tərtər

05:21

05:26

06:47

12:59

17:21

19:10

19:24

20:26

Tovuz

05:25

05:30

06:51

13:03

17:25

19:14

19:28

20:30

Yardımlı

05:27

05:32

06:53

13:05

17:27

19:16

19:30

20:32

Yevlax

05:20

05:25

06:46

12:58

17:20

19:09

19:23

20:25

Ucar

05:17

05:22

06:43

12:55

17:17

19:06

19:20

20:22

Zaqatala

05:24

05:29

06:50

13:02

17:24

19:13

19:27

20:29

Zəngilan

05:22

05:27

06:48

13:00

17:22

19:11

19:25

20:27

Zərdab

05:18

05:23

06:44

12:56

17:18

19:07

19:21

20:23
https://www.az24saat.org/24 saat
https://bit.ly/3LSlVb8